2. Irak
Het CWI heeft heel wat geschreven over de aanhoudende oorlog in Irak. Het aantal Amerikaanse militairen dat omkwam in Irak nam toe tot 2.500 in het midden van 2006. De oppositie tegenover de oorlog in Irak nam toe in de VS. Het bloedbad van Haditha deed denken aan de verschrikkingen tijdens de Vietnam-oorlog, zoals het bloedbad van My Lai en andere bloedbaden. Er is geen uitzicht op een einde van de horror in Irak en dat heeft er reeds toe geleid dat zes op de tien Amerikanen denkt dat de invasie in 2003 een ‘vergissing’ was. Figuren zoals de Democratische senator Murtha, die voorheen een bijzonder oorlogszuchtige positie innam, beginnen op te komen voor een versnelde terugtrekking. Maar zoals het CWI reeds stelde, zal het voor het VS-imperialisme niet gemakkelijk zijn om zich uit dit moeras op te richten. Nog voor de invasie maakten we gelijkenissen met Vietnam. Er zijn heel wat overeenkomsten met dit vroegere conflict. In Vietnam zagen we een eerste openlijke nederlaag voor het VS-imperialisme in een buitenlandse oorlog. Er zijn echter ook belangrijke verschillen met de oorlog in Vietnam.
Er is een nationalistisch verzet, een opstand, maar dat verzet is voornamelijk beperkt tot de 5 miljoen Soennitische Arabieren. De Sjiieten en de Koerden, een meerderheid van de bevolking in Irak, hebben omwille van verschillende redenen ofwel de invasie gesteund (in het geval van de Koerden) of het getolereerd (de Sjiieten). Als de Sjiieten in de richting gaan tegenover een openlijk verzet tegen de aanwezigheid van Amerikaanse en Britse troepen, zou dit wellicht het einde betekenen van een openlijke VS-bezetting. De Amerikaanse troepen zouden zich terugtrekken in hun 110 militaire bases dat het ziet als een garantie op de controle over de Irakese olie. Als dit scenario zich voltrekt, zal het tegen de achtergrond van een intensere sectaire burgeroorlog zijn. Deze burgeroorlog kan de verschrikkingen van Noord-Ierland, de Balkan of zelfs de bloedige burgeroorlog in Libanon in de schaduw zetten. De vergeldingsacties in Bagdad en elders geven aan wat er kan gebeuren indien deze nachtmerrie zich verder ontwikkelt.
Deze sectaire impasse kan niet opgelost raken op een kapitalistische basis. Delen van de anti-oorlogsbeweging, en in het bijzonder de Internationale Socialistische Tendens (IST), hebben daar illusies in. Het CWI komt op voor de onmiddellijke terugtrekking van alle buitenlandse troepen uit Irak, zodat de Irakese bevolking over haar eigen lot kan beslissen.
De VS viel Irak binnen om toegang te hebben tot olie. De meeste troepen (samen met die van de Britten en andere ‘coalitie’-partners) kunnen onmiddellijk worden teruggetrokken, maar het is nu al onwaarschijnlijk dat de huidige bases voldoende zijn voor snelle interventies. Met de terugtrekking van de Japanse troepen en ook andere troepen, de weigering van Duitsland om troepen te sturen, is de ‘coalitie van de bereidwilligen’ geleidelijk aan een ‘coalitie van de twijfelaars’ geworden. Enkel de Britse troepen zijn nu nog actief betrokken in gevechtsoperaties in Irak. Zelfs die troepen worden mogelijk teruggetrokken eens Brown Blair opvolgt als Britse premier.
Er wordt door het VS-imperialisme erkend dat haar 132.000 militairen en een klein aantal Britse troepen niet in staat zijn om de situatie onder controle te houden. De VS heeft daarop geprobeerd om een Irakees Nationaal Leger op poten te zetten. Dat leger had 230.000 soldaten in 2006 en moet tegen 2007 groeien tot 322.000 eenheden. Dit is echter nog geen ‘nationaal’ leger omwille van de verdeeldheid tussen de verschillende gemeenschappen die nog met de dag toeneemt. Enkel een effectieve niet-sectaire beweging van de arbeiders – met zowel Koerden, Sjiieten, Soennieten als Turkmenen en anderen – kan de militaire en economische greep van het VS-imperialisme op Irak doorbreken. Deze beweging moet het idee van een socialistisch Irak opnemen en dat zien als een basis voor een democratische confederatie met een garantie van de rechten van alle volkeren in Irak, ook alle minderheden.
Het is utopisch te denken dat een terugtrekking van de troepen ertoe zal leiden dat de Irakese bevolking zal samenleven in vriendschap, vrede en vol begrip voor elkaar. Als het van de gewone mensen zou afhangen, zou dit ongetwijfeld het geval zijn. Maar op basis van het kapitalisme en gelet op de lange geschiedenis van verdeeldheid die wordt versterkt door het imperialisme en het kapitalisme en die gebruikt wordt door de elite van verschillende gemeenschappen, kunnen de sectaire verdeeldheden verder toenemen. Saddam Hoessein slaagde erin om de artificiële creatie van Irak te behouden op basis van terreur. Maar zelfs zonder een invasie door de VS, zou het regime van Saddam op langere termijn niet in staat gebleken te zijn om de nationale tegenstellingen op te lossen en zou er een uiteenspatten en desintegratie van Irak op de agenda hebben gestaan.
De VS-invasie heeft heel wat sociale en nationale problemen op de agenda geplaatst die niet op te lossen zijn op kapitalistische basis. Het CWI komt op voor het recht op zelfbeschikking van alle nationaliteiten in Irak, maar we stellen ook meteen dat er nood is aan een socialistische confederatie. De desintegratie van Irak langs nationale en sectaire lijnen kan enkel plaatsvinden met een verscherping en uitbreiding van de etnische zuiveringen die nu reeds gedeeltelijk plaatsvinden. Dat zou in zekere zin gelijkenissen vertonen met de opdeling van India en Pakistan in de jaren 1940. De gevolgen zouden in heel het Midden Oosten voelbaar zijn en ook in andere landen zou er een dreiging zijn van een opsplitsing langs etnische, religieuze en nationale lijnen. Het is daarom dat het VS-imperialisme niet in staat is om haar perspectief van een ‘langdurige oorlog’ te realiseren als het dat alleen moet doen of enkel de steun van de Britten krijgt.
De VS kan zich wanhopig tot de Verenigde Naties richten of proberen om een troepenmacht van voornamelijk ‘moslims’ op te zetten vanuit de Arabische wereld en elders om zo de balans tussen de verschillende etnische groepen in Irak onder controle te houden. Maar zelfs dat scenario zou niet gemakkelijk zijn aangezien de religieuze en etnische verdeeldheid in Irak ook elders in de moslimwereld aanwezig is. De situatie in Irak zal wellicht blijven verder rotten en daarmee de fundamenten van de heerschappij van de Amerikaanse heersende klasse zowel op internationaal vlak als in de VS zelf ondermijnen. Amerikaanse strategen zijn wanhopig op zoek naar oplossingen voor het ‘probleem Irak’. Sommigen stellen openlijk dat er geen ruimte kan zijn voor democratie in Irak en dat er nood is aan een nieuwe dictatuur. In feite betekent dit een nieuwe Saddam, of beter gezegd: drie Saddams met één per regio die voortkomt uit de splitsing van het land. Sommigen hebben zelfs even geflirt met het idee om de Amerikaanse troepen terug te trekken in de Koerdische gebieden om van daaruit militaire interventies op te zetten in de andere gebieden. Dat gaat uit van de veronderstelling dat de Koerden een Amerikaanse interventie gunstig gezind zouden zijn, wat echter absoluut niet zeker is.
De bases in de regio worden gezien als enorm belangrijke militaire posten voor de verdediging van de Amerikaanse belangen, in het bijzonder voor de olievelden. Het onmiddellijk perspectief voor Irak dat naar voor wordt gebracht door Amerikaanse imperialistische strategen bestaat uit de opbouw van een Irakees nationaal leger. Maar het leger zal net als de politie zelf onderdeel vormen van sectaire verdeeldheid waardoor het niet in staat zal zijn om een “politierol” te spelen zoals de Amerikaanse troepen dat aanvankelijk deden. Zoals het CWI stelde, kan de sectaire impasse niet opgelost worden op een kapitalistische basis. Tot voor het rapport-Baker werd door Amerikaanse militaire strategen gesproken over een ‘lange oorlog’, een directe vergelijking met de aanpak van het Brits imperialisme tegenover de katholieke minderheid en meer bepaald het IRA in Noord-Ierland gedurende 30 jaar. Enkel een effectieve niet-sectaire beweging van de arbeiders – Koerden, Sjiieten, Soennieten en ook Turkmenen en anderen – kan leiden tot een volledige en blijvende breuk met de militaire en economische greep van het VS-imperialisme over Irak.
Het verder ontwikkelen van een burgeroorlog in Irak, zelfs indien belangrijke delen van de Amerikaanse troepen worden teruggetrokken en als er een vorm van ‘Irakificiëring’ plaatsvindt, zal de reeds verzwakte positie van Bush en het VS-imperialisme op wereldvlak enkel nog verder doen verzwakken. Een belangrijk gevolg van de Irakese invasie was het naar voor komen van intensere rivaliteiten tussen imperialistische mogendheden, in het bijzonder tussen de dominante delen van de Europese burgerij en de junta rond Bush. De oorlog in Irak heeft geleid tot verbittering en haat tegenover het VS-imperialisme onder de bevolking van Europa en elders. Dat komt tot uiting in de oppositie en betogingen tegen Bush zodra die ergens een bezoek brengt. Die leiders die zichzelf verbinden aan Bush – Berlusconi en Aznar en mogelijk binnenkort ook Blair – betalen daar een hoge prijs voor met een bijzonder beperkte populariteit waardoor ze weggestemd worden bij verkiezingen.
>> Inhoudstafel