Deelakkoorden niet meer straffeloos verkwanselen
Voor De Wever wordt het moeilijker zijn resultaat van 2010 te herhalen. Als er een akkoord komt, zal het nooit genoeg zijn. Niet voor de flaminganten, maar ook niet voor de andere rechtse partijen, die met genoegen zullen trachten De Wever verraad te verwijten. Bovendien zal De Wever als vertegenwoordiger van de meest rechtse partij in de regering, nog meer dan andere partijen de verantwoordelijkheid dragen voor de historische saneringsoperatie die volgt. Dat is wellicht waarom hij opwerpt SP.a en Groen uit de regeringsonderhandelingen te wippen voor de liberalen. Met Maingain tot een akkoord komen over BHV is echter onmogelijk, tenzij hij hoopt dat Reynders alsnog het FDF zou laten vallen. Voor de burgerij gaat het hem om responsabilisering. Als De Wever zegt: “Voka is mijn baas”, dan schrijft hij zich volledig in die visie in.(125) Dat bevestigt Ben Weyts: “de financieringswet moet herzien worden zodat we eindelijk eens de tering naar de nering kunnen zetten.” (126) De overdracht van bevoegdheden is daarbij niet eens het belangrijkste. Uiteraard willen de rechtse Vlaamse partijen hun eigen arbeidsmarktbeleid kunnen voeren en als het enigszins kan, zeggenschap over een eigen vennootschapsbelasting. De essentie is echter een instrument om goede uitvoerders van het besparingsbeleid te kunnen belonen en slechte uitvoerders te sanctioneren.
Er zijn intussen al een pak deelakkoorden. Zestien miljard € wordt overgeheveld naar de gemeenschappen en de gewesten. Het zou gaan om 8 miljard € uit de sociale zekerheid, 3 miljard € van de federale overheid en 3 miljard € van de gemeenten en de provincies. De overdracht van de kinderbijslag, goed voor 5,5 miljard € was het meest heikele punt. N-VA en CD&V wilden dat naar de gemeenschappen, “het is immers persoonsgebonden materie”. Eigenlijk blijven zijn zich verzetten tegen Brussel als een apart gewest, voor hen moet dat een hoofdstedelijke regio worden, bestuurd door beide grote gemeenschappen. In Volksunie traditie betekent dit, dat zelfs als je iets niet onmiddellijk kan binnen halen, je er toch op toeziet geen onomkeerbare toegevingen te doen. In een discussie van gemeenschap tot gemeenschap, weegt Vlaanderen het zwaarst. De Franstaligen voelen zich beter beschermd in een discussie van twee gewesten, Brussel en Wallonië tegen één, Vlaanderen. Zijn vrezen dat overdracht van de kinderbijslag naar de gemeenschappen, Brusselse gezinnen voor een verscheurende keuze zou plaatsen. Uiteindelijk werd de kinderbijslag weliswaar overgeheveld naar de gemeenschappen, maar voor Brussel ook toegewezen aan de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie die gemeenschappelijke communautaire bevoegdheden beheerd. Op die manier werd die klip omzeild.
Ook over BHV en Brussel zouden de contouren van een akkoord min of meer rond zijn. Het zou rekening houden met de Vlaamse vrees voor verfransing door de taalgrens te betonneren en tegelijk de faciliteiten garanderen om de Franstaligen het bestaan als een rechteloze gediscrimineerde minderheid te besparen. De rondzendbrief Peeters zou afgezwakt worden en de benoeming van de burgemeesters in twee fasen geregeld worden door de bevoegdheid niet meer exclusief in Vlaamse handen te laten. De Wever begrijpt ook wel dat er geen alternatief bestaat voor de Franstalige burgemeesters. Een Vlaamse kandidaat die dat electoraal zou kunnen legitimeren, bestaat er niet. De situatie op haar beloop laten, zou de rondzendbrief Peeters en de hele Vlaamse politiek in de rand, op termijn onhoudbaar maken. In ruil willen de Franstaligen de herfinanciering van Brussel, op termijn 500 miljoen €. N-VA en CD&V willen dat echter afhankelijk maken van een preciezer akkoord over de financieringswet, omdat ze twijfelen aan de bereidheid van de Franstaligen om zich aan de 12 principes die daarover afgesproken werden, te houden.(127) N-VA en CD&V willen hun vel duur verkopen. Ze hopen daarmee de kritiek te counteren als er echt een akkoord uit de bus komt, maar we denken wel dat ze een akkoord willen, er is immers geen plan B.
Als de regeringsonderhandelingen mislukken, zal De Wever daarvoor verantwoordelijk gesteld worden en kan hij zich aan een forse operatie beschadiging verwachten. Zelfs Voka zal hem het verkwanselen van de al onderhandelde deelakkoorden niet zomaar vergeven. En zelfs indien De Wever in dat geval de verkiezingen zou winnen, dan zou dat de romantische flaminganten in de N-VA zodanig versterken, dat de patstelling onhoudbaar wordt. De Wever zou verplicht worden alle pragmatisme te laten varen en de meest verguisde politicus van Europa worden. Dat is de reden waarom hij zegt dat niemand op nieuwe verkiezingen zit te wachten.
NOTEN
(125) De Standaard – 14 augustus 2010 “Voka is mijn echte baas”
(126) Ben Weyts op het journal van één op de ijzerbedevaart in augustus 2010
(127) De 12 principes:
1. De fiscale autonomie van de deelstaten verhogen
2. Geen fiscale concurentie
3.Progressiviteit in de personenbelasting behouden
4.Deelstaten mogen niet structureel verarmen
5.Deelstaten belonen voor goed beleid en straffen voor slecht beleid
6.De federale overheid versterken
7.Solidariteit versterken zodat de sociale zekerheid kan blijven rekenen op voldoende middelen
8.Rekening houden met de specifieke situatie van Brussel
9.Bij de financiering van de gemeenschappen rekening houden met objectieve parameters zoals het leerlingenaantal
10.Solidariteit tussen de deelstaten behouden, maar de perverse effecten van het huidige solidariteitsmechanisme in de financieringswet wegwerken
11.De financiële stabiliteit van alle overheden verzekeren
12.De herziening van de financieringswet moet duurzaam zijn