Commercialisering van de zorg
Het aantal gezinnen dat intussen recht heeft op de maximumfactuur voor medische kosten blijft oplopen. Ze waren met 623.730 (1,117 miljoen mensen) in 2009, een toename met 15,3% sinds 2007.(96) De gemiddelde factuur voor gezondheidszorg voor een Vlaming bedraagt 1.737 € per jaar. Voor een Waal is dat 1.730 € en voor een Brusselaar 1.672 €. Dat heeft uiteraard te maken met de veroudering van de bevolking en met de medische technologie die steeds duurder wordt. Het heeft echter vooral te maken met de prestatiegeneeskunde. Commercialisering van de zorg zal daaraan niets verhelpen, integendeel. De meest gecommercialiseerde zorg wereldwijd is die van de VS, de kampioen qua gezondheidsuitgaven die er oplopen tot 16% van het BBP tegen goed 10% in België. In ons land neemt de overheid nog 72,6% van de medische uitgaven op zich, net onder het gemiddelde van de OESO landen (72,8%) (97). Van de rusthuissector in Vlaanderen is intussen al 17% in handen van zuiver commerciële instellingen, in Wallonië is dat al 50% en in Brussel 73%. In 2008 heeft de Senior Living Group op een winst van 35,1 miljoen € maar liefst 28 miljoen uitgekeerd aan de aandeelhouders. (98)
De farmaceutische sector bedient zich eveneens rijkelijk uit het budget voor gezondheidszorg. De voorbije 12 jaar zijn de uitgaven voor geneesmiddelen ten koste van het RIZIV en de patiënten jaarlijks toegenomen met 5,3% van 1,7 miljard € naar 3,2 miljard €. Een systeem van openbare aanbesteding zoals het kiwimodel van de PVDA zal hieraan niets wijzigen, het enige effect ervan is dat de belangen van patiënten zullen worden uitgespeeld tegen die van de werknemers in de farmaceutische sector. En dan zijn er uiteraard de hospitalisatieverzekeringen, waarvan de premies de hoogte inschieten. Voor politici zijn dat gedroomde kansen om het groeipad van de gezondheidszorg, vastgelegd op 4,5% in vraag te stellen. Alle Vlaamse traditionele partijen zijn in die logica meegegaan. Maar dat zal niet gebeuren door de prestatiegeneeskunde aan banden te leggen, integendeel de directies en de private aasgieren zullen buiten schot blijven. De sanering in de budgetten zal voor nog meer “niches” in de markt zorgen die door de commerciële sector met graagte zullen ingevuld worden. Wie wel zal inleveren zijn personeel en patiënten. Nu al liggen de lonen in de social profit 15% achter op andere sectoren.
Politici in Vlaanderen grijpen de explosie van de budgetten in de gezondheidszorg aan om te pleiten voor communautarisering. Jean Hermesse van de Christelijke mutualiteiten pleit daar in een opiniestuk tegen. Hij wijst erop dat meer dan 150.000 patiënten verzorgd worden in een ander gewest dan hun domicilie. Bij een splitsing van de gezondheidszorg zou dat een financiële stroom veroorzaken van 1 miljard €. De kosten van het gewest waar de zorg plaats vindt, zouden dan immers verhaald moeten worden op het gewest van domiciliëring. Ziekenhuizen zouden hun facturatie moeten aanpassen aan drie systemen. Geneesmiddelen of prestaties die in het ene gewest worden terugbetaald, worden dat niet noodzakelijk in het andere. De administratieve kost die nu 3,8% van het globale budget voor gezondheidszorg bedraagt, zou onvermijdelijk oplopen. De gezondheidszorg in de verschillende gewesten zou in concurrentie treden. Ziekenhuizen in Brussel zouden om te overleven immers minstens 100.000 patiënten uit de andere gewesten moeten aantrekken. De vergoedingen voor artsen en lonen zouden na verloop wellicht verschillen, waardoor zorgverleners naar het best betalende gewest zouden uitwijken, met een tekort in de andere regio’s als gevolg. “De complexiteit zal onbeheersbaar zijn, de kosten zullen stijgen, de toegankelijkheid zal afnemen en de kwaliteit verminderen”, besluit Hermesse. (99)
NOTEN
(96) De Morgen – 22 juli 2010
(97) De Tijd – 30 juni 2010 “Rijke landen worstelen met medisch budget”
(98) “Non profit betoogt. Moeten wij inleveren voor hun crisis? Samen sterk!” op socialisme.be – 8 juni 2010
(99) Le Soir – 13 augustus 2010 “Communautariser les soins de santé: avec qquels nénéfices pour les patients ? »