Arm en rijk
In de zomer van 2010 publiceerde het tijdschrift MO* een interview met Richard Wilkinson, auteur van “The Spirit Level”. Hij komt aan de hand van een vergelijkende studie van massa’s cijfermateriaal in de rijke landen en de 50 staten van de VS tot de conclusie dat het aantal moorden, mentale ziektes, het voorkomen van vetzucht, kindersterfte en tienerzwangerschappen toeneemt met de inkomensverschillen. Niet enkel de armen zijn daar het slachtoffer van, maar iedereen in de betrokken maatschappij komt er slechter uit. Hij stelt ook vast dat egalitaire landen verhoudingsgewijs meer patenten scheppen.(105) Dat de kloof tussen arm en rijk in ons België aanzienlijk is en nog toeneemt, is onmiskenbaar. We hebben al verwezen naar het groeiend aantal mensen dat een armoederisico loopt. Daartegenover staan echter een aantal superrijken. Een van de redenen waarom België ondanks de hoge staatschuld tot nog toe uit de greep bleef van de speculanten, is juist omdat tegenover een arme overheid een rijke bevolking staat. Het financiële vermogen van de Belgische gezinnen bedroeg op 31 maart 2010 liefst 916 miljard €, een historisch record. Aangezien de gezinnen ook schulden hebben, voor 188 miljard € waarvan 147 miljard € aan hypothecaire leningen, blijft daar netto 728 miljard € van over. Dat stemt overeen met 210% van het BBP, het hoogste peil van de eurozone en ver boven Duitsland, Frankrijk en Nederland die allen onder de 130% van het BBP blijven.(106) Als we daar ook het vermogen in onroerend goed aan toevoegen, goed voor naar schatting 960 miljard € dan hebben de Belgische gezinnen een totaal netto vermogen van 1700 miljard €, dat is meer dan 500% van de totale overheidsschuld van 337 miljard €.
Indien iedereen evenveel zou bezitten, dan zou elke Belg, van de kleinste peuter tot de oudste bejaarde, 65.000 euro bezitten. Die rijkdom is helaas zeer ongelijk verdeeld. Volgens de meest recente wetenschappelijke studie die over de procentuele verdeling ervan bestaat in ons land, van Vuchelen en Rademaekers in 1998, zouden de 10% rijksten goed zijn voor 843 miljard €, de rijkste 50% voor 1477 miljard €.(107) Volgens Marco Van Hees van de PvdA zouden de 1% rijksten 341 miljard € voor hun rekening nemen, meer dan de 60% armsten. Hoe dan ook, België telt intussen 68.800 dollarmiljonairs.(108) De Belgische beursgenoteerde bedrijven keren dit jaar voor 4,4 miljard euro dividenden uit. De traditionele grote families – de Mévius, Van Damme, de Spoelberch, Solvay, Saverys, Frère-Bourgeois, Colruyt, Boël, Beckaert e.a gaan met het leeuwenaandeel lopen.(109) De captains of industry, de managers van de grote bedrijven, hebben zich evenmin tekort gedaan. Carlos Brito was in 2009 goed voor 7,43 miljoen euro, een stijging met 628%. Het nummer twee, alweer Frère, leverde 9,5% in, maar was toch nog altijd goed voor 3,9 miljoen euro. (110)
NOTEN
(105) MO* juli-augustus 2010 “Een pleidooi voor rijkdombestrijding”
(106) ING focus nr 4 van augustus 2010 en Nationale Bank van België – Financiële kwartaalrekeningen: 1ste kwartaal 2010
(107) Stefaan Van Hecke – 10 juni 2010 “Vermogenswinstbelasting: rechtvaardiger, eenvoudiger”
(108) De Tijd – 23 juni 2010
(109) DeTijd – 26 juni 2010 “AB Inbev, Solvay en Colruyt verwennen families het meest”
(110) Le Soir – 27 april 2010 “Les capitaines modèrent peu leurs salaries”