5. De slechte sociale positie van vrouwen biedt een voedingsbodem voor seksisme en geweld op vrouwen

De lage inkomens van brede lagen van vrouwen uit de arbeidersklasse – of ze nu werken of leven van een uitkering – en de keuze die hen vaak wordt opgedrongen tussen financiële afhankelijkheid van een mannelijke kostwinner en armoede, maken dat de effecten van vorige emancipatiegolven, die o.a. leidden tot vlottere echtscheidingsprocedures en het strafbaar maken van geweld en (seksueel) misbruik binnen het gezin, beperkt blijven.

De cijfers van verschillende onderzoeken lopen flink uiteen, maar alle onderzoeken tonen aan dat zowel seksistisch gedrag als (partner-)geweld op vrouwen een reëel bestaande en vrij uitgebreide sociale problematiek blijven vormen. Hoewel zeer veel vrouwen hiermee worden geconfronteerd, is er politiek nauwelijks aandacht voor.

 

5.1. Geweld op vrouwen – binnen en buiten het gezin – blijft vaak onbestraft en maatschappelijke hulp voor de slachtoffers is nauwelijks beschikbaar

Zo is verkrachting één van de minst bestrafte misdaden in ons land, hetzelfde geldt voor geweld binnen het gezin. Een seponeringsbeleid dat de meerderheid van de klachten verticaal klasseert, een vervolgingsbeleid dat de meeste klachten die voor de rechter komen naar vrijspraak wegens gebrek aan bewijzen leidt,… maar vooral een gebrek aan een sociaal beleid dat belaagde vrouwen kan beschermen en begeleiden, maken dat er nauwelijks nog iets beweegt in deze problematiek. Het lijkt erop dat de overheid aanvaardt dat geweld op vrouwen een “normaal maatschappelijk gegeven” is, waaraan weinig kan veranderen.

Als er al iets gebeurt van overheidswege, blijft dat meestal beperkt tot een “sensibiliseringscampagne”. Ondertussen zijn er veel te weinig opvangplaasten waar mishandelde vrouwen in nood beroep kunnen op doen. De plaatsen die er zijn, zonder ondergefinancierd en hebben een schrijnend gebrek aan middelen en personeel om hun werk naar behoren te kunnen uitoefenen. Vluchthuizen, bij uitstek plaatsen waar vrouwen terechtkomen voor dringende hulp, zijn door deze situatie verplicht niet alleen met wachtlijsten te werken (!), maar ook om financiële bijdrages te vragen aan vrouwen die gebruik maken van hun diensten. Ondanks de enorme inzet van het personeel van dergelijke instellingen, blijven dergelijke inspanningen door gebrek aan middelen van overheidswege jammer genoeg een druppel op de hete plaat.

Bovendien belemmert de financiële afhankelijkheid van een nog steeds grote groep van vrouwen hun kansen om uit een gewelddadige relatie te ontsnappen. Waar moet ze zonder job of met een hongerloontje naartoe, zeker als er ook kinderen zijn? Een woning huren, is vaak al onmogelijk met hun beschikbare inkomen en het aanbod van sociale woningen is te beperkt om die vrouwen via die weg een nieuwe kans in het leven te bieden. Ook de sociale en psychologische begeleiding van geslagen vrouwen en hun kinderen laat door gebrek aan middelen te wensen over. Wat de daders betreft, tonen projecten met dadertherapie aan dat ze kansen op recidive flink kunnen beperken, maar ook daar worden veel te weinig middelen geïnvesteerd om alle noden op te vangen.

 

5.2. Seksisme is niet grappig, maar gevaarlijk

Hoewel op wettelijk vlak de meeste open discriminaties van vrouwen weggewerkt zijn, bijft de sociale positie van vrouwen die van een tweederangsburger. In België bestaan daar geen studies over, maar onderzoek in Nederland toont dat niet eens de helft van de werkende vrouwen financieel onafhankelijk is. Bij de niet werkende vrouwen ligt dat percentage uiteraard nog hoger, behalve dan in kapitalistische kringen, een minieme minderheid van de bevolking.

Die slechte positie maakt dat een grote groep vrouwen regelmatig vernederingen moet ondergaan zonder dat ze zich daartegen kunnen verzetten uit angst hun job te verliezen. De meeste vrouwen hebben wel al te maken gehad met seksistische opmerkingen en pesterijen door leerkrachten, door chefs, door klasgenoten en collega’s,… Die situatie wordt verder in de hand gewerkt door de rol die media en reclame spelen in dit verband. Het steeds opnieuw opvoeren van vrouwen als lustobjecten in de verkoop van nagenoeg alle producten die je je kunt indenken, de enorme aanwezigheid van porno die vrouwen in een ondergeschikte positie voorstelt (in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, blijkt niet minder dan 90 tot 95% van de porno geproduceerd te worden voor mannen, met gebruik van alle clichés over mannelijke macht en constante vrouwelijke beschikbaarheid),… hebben een stevige maatschappelijke invloed in het steeds opnieuw herbevestigen van vrouwelijke ondergeschiktheid.

Deze discussie wordt vaak overwoekerd door de kwestie van seksuele vrijheid. En er zijn uiteraard maatschappelijke krachten die ingaan tegen pornografie en seksistische beeldvorming door zich te verzetten tegen een meer vrije seksualiteit. LSP/PSL schaart zich niet bij die krachten. We verdedigen het recht van mannen en vrouwen op seksueel plezier, vooropgesteld natuurlijk dat dit niet de vrijheid van anderen beperkt. En daar wringt hem het schoentje. De massale verspreiding van pornografie is van vrij recente datum, maar steeds meer studies tonen aan dat dit zeker onder jonge meisjes leidt tot een druk om tot seksuele prestaties over te gaan die men zelf niet wil. Zonder enig tegenwicht door bijvoorbeeld een uitgebreid seksuele en relationele vorming in het onderwijs en ernstige aandacht voor deze kwesties in de media, leidt het er bij veel jongens toe dat ze vrouwelijke inschikkelijkheid tegenover hun wensen als een normaal gegeven beschouwen.

Diverse studies in verschillende Europese landen tonen dat bijvoorbeeld verkrachting erdoor gebanaliseerd wordt en door veel mannen en jongens niet als een onaanvaardbare misdaad wordt beschouwd. In België bestaan dergelijke uitgebreide studies niet, maar bijvoorbeeld het feit dat in iedere schoolweek meer dan één verkrachting gebeurt binnen de schoolmuren, toont aan dat het probleem ook hier aanwezig is. Politiestatistieken voor 2007 vermelden 69 verkrachtingen in scholen (tegenover 54 in 2006 en 52 in 2006). Het aantal aanrandingen: 122 gevallen in 2007 en 139 in 2006 (Het Laatste Nieuws, 07/02/’09). Zowel de politie als gespecialeerde diensten als Sensoa denken dat het reële cijfer hoger ligt omdat niet alle gevallen uitkomen of worden aangegeven.

LSP/PSL heeft geen probleem met open seksualiteit, met publiekelijk bloot, met seksscènes in films enz. We verzetten ons tegen een visie die vrouwelijke seksualiteit als passief voorstelt of die seks wil beperken tot de voortplanting. We denken echter niet dat de huidige pornografie en prostitutie uitdrukkingen zijn van de seksuele vrijheid van vrouwen, maar dat ze integendeel veeleer uitdrukking geven aan de seksuele druk op vrouwen en dus de beperkingen op hun vrijheid.

In de crisis die vandaag ontwikkelt, zullen nog veel meer vrouwen dan vandaag gedwongen worden hun lichaam te lenen voor pornografie en prostitutie. Een artikel in het Franstalige weekblad Télémoustique ) toont hoe steeds meer “gewone vrouwen en meisje” (bedoeld wordt “geen beroepsprostituees”) zich in de zoektocht naar “snel geld” voor o.a. het betalen van de onderwijskosten van hun kinderen (of de eigen studiekosten, vooral binnen het hoger onderwijs waar de kosten de laatste jaren steeds meer de pan uitswingen) “occasioneel” prostitueren. Waar dergelijke economische druk bestaat om tot prostitutie over te gaan, kan moeilijk nog over “vrije keuze” worden gesproken.

LSP/PSL vindt dat de strijd tegen seksisme in al zijn vormen gevoerd moet worden en draagt daar zelf zijn steentje aan bij door campagnes en acties daar waar wij aanwezig zijn in de scholen, hogescholen en universiteiten, in de werkplaatsen en de wijken, in het uitgangsleven,… We tonen meisjes en vrouwen dat het geen kwestie is van “preutsheid” of “seksuele frustraties” om te weigeren als seksobject behandeld te worden. Wat pornografie en prostitutie betreft ijveren we niet voor verboden en censuur, die volgens ons niets uithalen, maar wel voor een sociale politiek die vrouwen een economische positie biedt die hen in staat stelt die rol van seksobject te weigeren.

> Inhoudstafel van de brochure

Dit vind je misschien ook leuk...