Griekenland. Bosbranden leggen politieke crisis bloot

De beelden vanuit Griekenland met brandende taferelen doen wat denken aan een land in oorlog. Door de bosbranden zijn er reeds 75 doden gevallen, met minstens 10 vermisten daar bovenop. In totaal gingen 650.000 aren bos in de vlammen op. 150 dorpen en 1.500 huizen werden verwoest. De regering blijkt niet in staat te zijn om zelfs maar de minste bescherming te bieden aan de getroffen gebieden.

De regering probeerde haar verantwoordelijkheid te ontkennen en begon daartoe geruchten en leugens te verspreiden. Zo werd gesteld dat Griekenland het slachtoffer was van een samenzwering die de regering moest destabiliseren en de staat ondermijnen. De Griekse premier Karamanlis had het over een “georganiseerd plan om overal branden aan te steken”. De minister van openbare orde, Polidoras, sprak over “asymmetrische gevaren”, de burgemeester van Athene over “een nieuw soort terrorisme”.

Verschillende ministers en functionarissen van de regeringspartij Nieuwe Democratie (ND) hebben waanzinnige verklaringen verspreid over wie de branden zou hebben aangestoken. Er waren al beschuldigingen tegen de belangrijkste oppositiepartij, de PASOK. Maar even goed tegen de CIA, de Turkse geheime diensten, anarchistische groepen, Albanese Kosovaren van het UCK (Kosovaars Bevrijdingsleger). De anti-terrorisme eenheid van de regering jaagt op een onzichtbare vijand en pakt daarbij mensen op in de hoop ergens een schuldige te vinden. Het hele scenario doet wat denken aan de geruchten die destijds door de VS werden gebruikt om Irak binnen te vallen. Ook toen waren er veel geruchten, met al dan niet gelekte informatie die van regeringsverantwoordelijken kwam en waarin “bewijzen” werden geconstrueerd. Moest het niet zo ernstig zijn, we zouden er eens goed mee lachen.

Leugens

De regering probeert haar falen te verstoppen achter het argument dat Griekenland nog nooit werd getroffen door zoveel bosbranden op hetzelfde ogenblik. Nochtans waren er op 25 juli van dit jaar 124 branden in het land, wat evenveel is als op 25 augustus. In juli 2004 waren er 198 verschillende branden in een periode van 48 uur. In juli 1998 waren er 125 branden op minder dan een uur. Als we kijken naar het totale aantal bosbranden deze zomer, zijn het er zelfs minder dan in voorgaande jaren. Deze zomer waren er al 6.100 incidenten. In 2000 waren dat er 14.021, in 2001 13.000 en in 2002 8.686. De vernielingen namen wel nooit eenzelfde proportie aan als vandaag.

De regering heeft het steeds over ‘terroristen’, maar als we kijken naar wie dan opgepakt wordt, zien we dat dit argument niet opgaat. In Zaham werd een 75-jarige grootmoeder opgepakt naar aanleiding van een brand waarbij 40 mensen omkwamen. De brand begon in haar tuin toen glinsters uit haar vuur in contact kwamen met droog gras. Op het eiland Evia werden bouwvakkers opgepakt omdat hun vuur bij het lassen de aanleiding vormde voor een brand die de helft van het eiland in de as legde. Er zijn nog heel wat andere voorbeelden die aantonen dat veel branden het gevolg zijn van ongevallen of niet met kwade bedoelingen zijn ontstaan.

De enige uitzondering komt uit de buurt rond Athene. Daar is er ieder jaar opnieuw een probleem met bouwontwikkelaars die terrein willen winnen op de bossen en daarom bosbranden starten. Onder deze criminelen zijn nog geen arrestaties verricht…

Een neoliberale tragedie

De tragedie van de afgelopen dagen is mee een gevolg van het neoliberale besparingsbeleid van de regering. De ND-regering en de vorige Pasok-regering hebben aanvallen uitgevoerd op de brandweer en op de bosbescherming. De resultaten daarvan zien we nu in de praktijk.

In het blad “Eleftherotipia” stelde de voorzitter van de brandweervakbond in Sparta (op het schiereiland Peloponesië) dat dit een tragedie was die er stond aan te komen. “In mei stuurden we nog een document naar de centrale regering en de lokale parlementsleden waarin we de dramatische situatie voor onze dienst uitlegden… Sinds 2004 kwam er geen enkele nieuwe brandweerman bij. Er staan 70 vacatures open. De brandweerdiensten van Sparta, Githio, Molaso, Areapolis en Neopolis zijn allen onderbemand. In plaats van vier man per brandweerwagen, moeten we nu uitrukken met slechts één chauffeur en één brandweerman.”

Ook in andere regio’s is er een tekort aan brandweerpersoneel. De brandweervakbond stelt dat er in totaal nood is aan 4.000 bijkomende arbeiders. Eén op de drie functies wordt vandaag niet ingevuld.

De machines en de infrastructuur zijn bovendien verouderd en worden niet goed onderhouden. De vliegtuigen zijn meer dan 15 jaar oud en hebben te kampen met een gebrekkig onderhoud. De brandblussers zijn soms defect als de brandweer ter plaatse is gekomen. Vrijwillige brandweerlieden, zowat de helft van het totale korps, krijgen weinig opleiding en zelfs een aantal elementaire preventieve technieken worden hen amper aangeleerd. De regering beweert dat dit komt door een gebrek aan middelen.

Overigens zorgt het gebrek aan investeringen in de infrastructuur er ook voor dat bosbranden ontstaan. Heel wat elektriciteitsleidingen zijn onveilig en slecht onderhouden. Dat heeft in een aantal gevallen al tot branden geleid.

Brandweerwagens in plaats van ministeriële luxewagens…

Griekenland kent een snelle economische groei op dit ogenblik en de bedrijven maken recordwinsten. Toch zijn er volgens de regering geen middelen om te voorzien in onze veiligheid. “We moeten besparen in alle sectoren, ook bij de brandweer”, stelt de regering. Hun reden: er is geen geld.

Dat argument werd anders niet gebruikt toen de regering besliste om de belastingen voor ondernemingen te verlagen van 35% tot 25%. De hoogste belastingsschaal was vroeger 45%, Pasok bracht het terug tot 35% en nu is het dus 25% geworden. De regering wil dat percentage nog verder verlagen en nog meer cadeaus geven aan het patronaat.

De Griekse regering is blijkbaar enkel geïnteresseerd in het opdrijven van de uitbuiting van de Griekse arbeiders om zo hun eigen zakken en die van de rijke vrienden te vullen. De bankiers, patroons,… zullen tevreden zijn. Het geld dat op de sociale diensten wordt bespaard, wordt gebruikt voor onder meer nieuwe luxewagens voor alle ministers en een aantal parlementsleden. Het is dit beleid dat verantwoordelijk is voor de dood van 75 mensen bij de bosbranden in dit land.

Hypocrieten

De verantwoordelijken van ND en Pasok laten nu krokodillentranen voor de slachtoffers en voor de ecologische ramp die plaatsvindt. Het zijn hypocrieten. De helft van Griekenland heeft al in brand gestaan toen Pasok aan de macht was en de andere helft toen ND aan de macht was. Sinds de jaren 1970 hebben opeenvolgende regeringen toegelaten dat platgebrande bossen werden gebruikt om op te bouwen. Dat trekt natuurlijk bouwbedrijven aan die er snel veel winst kunnen maken.

De regering probeerde recent nog om de regels rond het bouwen in bossen te versoepelen en wou artikel 24 van de grondwet wijzigen (dat artikel bepaalt dat bosgebieden niet mogen gebruikt worden voor commerciële doeleinden). Deze poging mislukte enkel omdat de ND-regering niet de nodige meerderheid voor dit voorstel vond in het parlement.

Geen illusies

Noch Pasok noch ND zullen antwoorden bieden op de problemen waarmee het milieu wordt geconfronteerd. Bovendien zullen ze niet in staat zijn om onze veiligheid te garanderen.

Er is nood aan een massale investering van publieke middelen in de brandweerdiensten. Er zijn nieuwe wagens nodig, maar ook nieuwe helikopters, vliegtuigen, middelen voor onderhoud,… zodat de brandweerdiensten optimaal kunnen functioneren. De lokale gemeenschappen moeten opleidingen krijgen over hoe ze moeten omgaan met bosbranden en er is nood aan een degelijk beleid van ruimtelijke ordening zodat kapitalisten geen winst kunnen maken op basis van platgebrande bossen.

De huidige regering en de oppositie van de Pasok zullen uiteraard geen dergelijk beleid voeren. Ze kennen maar één beleid: dat van besparingen voor de meerderheid van de bevolking om de winsten van een minderheid op te drijven. Het is dan ook nodig om ons te verzetten en een programma naar voor te brengen dat antwoorden biedt.

Het is spijtig dat de linkse partijen nog niet in staat zijn geweest om een gezamenlijke betoging of bijeenkomst te organiseren om te protesteren tegen het regeringsbeleid. Integendeel, we zien elke dag kleine acties van verschillende partijen. Ook is de oproep voor een ‘nationale raad’ onder controle van de parlementaire partijen en de Griekse president (een oproep voorgesteld door de linkse formatie Syriza) geen stap vooruit. Het zal het initiatief overdragen aan de ND en Pasok.

We moeten ons organiseren om een nieuwe linkerzijde op te bouwen die wel mobiliseert tegen het regeringsbeleid en opkomt tegen de belangen van het kapitaal en haar politieke vertegenwoordigers. Een nieuwe linkerzijde die opkomt voor een socialistisch beleid is de enige manier waarop we het milieu kunnen behoeden van verdere catastrofes en tegelijk ook opkomen voor antwoorden op andere problemen waarmee de Griekse arbeiders en jongeren geconfronteerd worden.