2810: Een belangrijke stap naar een nieuwe arbeiderspartij

De conferentie op 28 oktober, van de beweging rond voormalige SP.a volksvertegenwoordigers Jef Sleeckx en Lode Van Outrive, ligt achter de rug. Daarmee is een belangrijke kaap genomen in de opbouw van een toekomstige nieuwe linkse partij, die de diversiteit van de arbeidersbeweging respecteert en tegelijk dienst kan doen als politiek strijdorgaan waarin we onze krachten bundelen. De conferentie toonde naar ons oordeel het enorme potentieel aan voor zo’n formatie, maar drukte ons meteen met de neus op de talloze gevaren. 28 oktober was een belangrijke en hoopgevende aanzet, maar gewonnen is het zeker nog niet.

Welk antwoord op het gebrek aan politieke vertegenwoordiging?

De website www.socialisme.be heeft niet de gewoonte de lezers met euforische, onjuiste of éénzijdige verslagen, om de tuin te leiden. Fluitjesjournalistiek met diplomatieke verslagen waaruit alle gevaren en problemen vakkundig zijn weggesneden om eventuele geïnteresseerden niet af te schrikken, hoeft men hier niet te verwachten. We nodigen de lezer integendeel uit over onze schouder mee te kijken achter de coulissen en zelf een oordeel te vellen.

Sinds de sociaal-democratie haar lippendienst aan “het socialisme” heeft ingeruild voor openlijke omarming van de “vrije” marktprincipes en de belangrijkste auteur is geworden van het neoliberale afbraakbeleid, woedt binnen links een polemiek over hoe de arbeidersbeweging politiek vertegenwoordigd kan worden.

Het gebrek aan zo een vertegenwoordiging verklaart immers onder meer waarom de vakbonden geen antwoord hebben op de “vrijmaking” van de markt, de privatisering van voormalige openbare diensten, bedrijfssluitingen en herstructureringen etc… Of ook nog waarom arbeiders zich soms uitspreken voor privatiseringen, van de gevangenissen bijvoorbeeld, of zich laten vangen aan het principe “eigen volk eerst”, zonder zich de vraag te stellen of daarmee de gekleurde collega wordt bedoeld of de patroon.

Kort en bijgevolg karikaturaal, maar zo correct mogelijk: LSP pleit voor een nieuwe arbeiderspartij, SAP voor een hergroepering van links gebaseerd op “nieuwe sociale bewegingen”, PvdA vindt zichzelf de nieuwe arbeiderspartij en Vonk vindt dat we ons best ingraven in de SP.a in afwachting van een massale toestroom van arbeiders.

De strijd tegen het generatiepact heeft van die discussie onder “specialisten” een publiek debat gemaakt. Vonk startte na het generatiepact SP.a-Rood, de PvdA houdt het – in de idee dat de nieuwe arbeiderspartij al lang bestaat – met de 15-decemberbeweging bij een “oppositiestroming” in het vakbondsapparaat, LSP en SAP maken deel uit van de beweging rond Sleeckx en verdedigen er hun respectievelijke, meestal uiteenlopende, standpunten. De drie initiatieven – SP.a-Rood, 15 december en CAP – zijn alle een uitdrukking van de afwezigheid van politieke vertegenwoordiging voor de arbeiders. Alle drie kunnen bescheiden succesjes voorleggen, net zoals enkele linkse lijsten in de jongste gemeenteraadsverkiezingen. LSP is echter van mening dat CAP veruit het grootste potentieel heeft om het gebrek aan politieke vertegenwoordiging van de arbeiders in te vullen.

Succesvolle conferentie

In die zin was de conferentie een succes. Onze militanten telden 500 deelnemers in de zaal, volgens het organisatiecomité waren het er 600, bar, stands, wandelgangen en uitgangen inbegrepen. Genoeg dus en vooral een goede mix van jongeren en syndicale afgevaardigden.

De mobilisatie was nochtans niet van een leien dakje gelopen. We verloren kostbare maanden omdat we er maar niet in slaagden tot een akkoord te komen met Une Autre Gauche over de inhoud en de datum van de conferentie. We moesten daardoor zelfs een opstoot van persaandacht in de eerste helft van augustus aan ons voorbij laten gaan. Het mobilisatiemateriaal, de website en vooral het beantwoorden van de honderden mails van geïnteresseerden, liet onnodig lang op zich wachten.

Gelukkig nam LSP zelf voor een stuk het werk over en voerden we een verkiezingscampagne die volledig in het teken stond van 28 oktober, in die mate zelfs dat een journalist over de LSP-verkiezingsaffiche schreef: “het lijkt wel alsof voor LSP 28 oktober belangrijker is dan 8 oktober” (de datum van de gemeenteraadsverkiezingen).

We betreuren dat andere stromingen in CAP en UAG niet dezelfde ijver aan de dag legden en vooral dat ze nadien neerbuigend deden over ons bescheiden verkiezingsresultaat. Resultaat: 200 leden en zo’n 150 sympathisanten en collega’s van leden van LSP-MAS namen deel aan de conferentie. Dat was goed te merken aan de broodjes, stands, bar, opzet en opkuisploegen, maar helaas niet aan diegenen die het woord kregen.

Twee trends

Heel de dag leek het alsof twee trends naast elkaar praatten. Enerzijds concrete ervaringen op de werkvloer, in de vakbonden en voorstellen voor jongerenwerk, anderzijds academische en technische beschouwingen, intellectuele mijmeringen, verwarring en ronduit wartaal. Hier en daar een strijdbare speech die bij ons vooral de gedachte “luister naar mijn woorden, kijk niet naar mijn daden” in herinnering bracht.

Dergelijke zaken zijn uiteraard onvermijdelijk in het vroege stadium van de beweging. Hoe dan ook zal de nieuwe beweging zeker in het begin allerlei mensen aantrekken die elders niet aan hun trekken komen. We hopen dat naarmate de beweging groeit de impact daarvan zal afnemen. Resultaat: in de meeste werkgroepen werd de discussie over programmatorische krachtlijnen weggespoeld door een veelheid van nodeloos technische en academische beschouwingen.

De discussie werd er niet gemakkelijker op gemaakt door de strakke manier waarop iedere mogelijke controverse uit de weg werd gegaan. De inzet was groot, niemand wou de conferentie uit elkaar doen spatten, zeker LSP-MAS niet, maar of het nodig was daarvoor de discussie over programma en structuren de nek om te wringen, durven we toch betwijfelen. Uiteraard wilden we geen open oorlog en wisten we dat we water in de wijn zouden moeten doen. We wilden niet met 200 tot 350 deelnemers aan de conferentie tegen stemmen of ons onthouden, want dat zou wellicht het einde van de beweging hebben ingeluid. Vandaar dat we instemden met een compromisresolutie.

Deelname aan verkiezingen van 2007

LSP-MAS wou per werkgroep één centrale slogan bediscussiëren en ter stemming voorleggen aan de conferentie als geraamte voor een achteraf uit te werken programma. We konden de anderen niet overtuigen en het bleef bij een algemene formule waar men alle wegen mee uitkan. We konden gelukkig de ambitie om deel te nemen aan de federale verkiezingen behouden ondanks tegenwerpingen van individuen in UAG en CAP. Tenslotte moesten we aanvaarden dat UAG en CAP zich uitspreken voor verdere samenwerking.

De lezers weten dat LSP-MAS in Franstalig België geen deel wenst uit te maken van UAG en daar CAP wil uitbouwen. De meningsverschillen met UAG handelen over de oriëntatie ervan, haar structuren en haar visie over samenwerking met CAP. De resolutie laat ons echter voldoende ruimte om in het Franstalige landsgedeelte CAP uit te bouwen. Wij zijn ervan overtuigd dat als UAG haar werkingsmethode niet wijzigt, het een doodgeboren kind is. Voorlopig wijst echter niets op, dat het daartoe bereid is.

De belangrijkste toegeving voor LSP-MAS werd het aanvaarden dat 28 oktober niet het einde van CAP en UAG betekende en de start van een nieuwe beweging die op de conferentie een representatieve leiding zou verkiezen, zoals oorspronkelijk voorzien door CAP. Het secretariaat van UAG blijft bestaan net als het “voorlopige” bestuur van CAP. Op 6 november zou een gezamenlijk open bestuur de conferentie evalueren en een nationale leiding “vormen”. Een gemiste kans om de deelnemers aan de conferentie echt inspraak te geven. Al bij al was deze conferentie een succes: het potentieel is er, de beweging wordt opgebouwd, normaal wordt aan verkiezingen deelgenomen en in principe gaan we naar en democratisch congres, maar helaas werd geen datum weerhouden. Tot dan beschikken we niet over een democratische structuur, niet over een programma, zelfs niet over krachtlijnen en evenmin over een leiding.

Globaal genomen een interessante en hoopgevende bijeenkomst, jammer genoeg was de actieve inbreng van de nochtans talrijke aanwezige arbeiders nogal beperkt waardoor het intellectuele discours soms overheerste.