Syrië. Naar een uitzichtloze burgeroorlog?
Iedere dag komen er nieuwe verslagen en beelden van bloedig geweld uit Syrië. Het regime van Assad aarzelt niet om het land in vuur en vlam te zetten terwijl de troepen van het Vrije Syrische Leger (VSL) overgaan tot sektarische wraakacties. Voor de massa’s komt het steeds op hetzelfde neer: bloedbaden, vluchtelingenstromen en humanitaire rampspoed. De afgelopen periode was de grootste stad van het land, Aleppo, het toneel van bloedig drama’s.
Van deze stad hebben de gewapende oppositiekrachten sinds eind juli hun bolwerk gemaakt. Het is een centrale stad met een belangrijk industrieel gewicht. Tot voor kort bleef Aleppo grotendeels gespaard van het geweld, maar gezien de golf van dodelijk geweld doorheen het land was het slechts een kwestie van tijd vooraleer ook Aleppo geraakt zou worden. In juli alleen vielen er ongeveer 100 doden per dag. Kortom, het gaat om een bloedbad zoals dat van Houla in de maand juli maar dan wel op dagelijkse basis.
Van massale opstand tegen de dictatuur van Bachar Al’Assad…
Meer dan een jaar geleden, in maart 2011, ontwikkelde zich een opstand tegen het dictatoriale regime van Assad. Deze volksbeweging ontstond in de golf van revoluties en bewegingen van de zogenaamde ‘Arabische Lente’. Net zoals in Tunesië en Egypte wilden de massa’s een einde stellen aan de dictatuur die al decennialang aan de macht was alsook aan de corruptie van de elite. Het antwoord van het regime was duidelijk: harde repressie.
Een dergelijke situatie vereist het opzetten van zelfverdedigingscomités van de arbeiders en armen om de werkplaatsen en wijken te beschermen tegen repressie en sectaire aanvallen. De eisen voor het einde van de dictatuur van Assad en voor democratie kunnen bovendien enkel gerealiseerd worden als ze verbonden worden met eisen voor een radicale verandering op economisch vlak. Als zo’n eisen ontbreken, is er het gevaar dat de val van een dictator slechts leidt een nieuwe dictatuur omdat de basis van het regime onaangetast overeind blijft. Het ontbrak in Syrië aan een arbeidersbeweging met een bewuste leiding die op onafhankelijke wijze voor systeemverandering opkwam.
… naar burgeroorlog
Een massabeweging met een enorm revolutionair potentieel heeft nood aan een programma en een vastberaden benadering om tot overwinningen te leiden. Zoniet is er ruimte voor de rechterzijde en contrarevolutionaire krachten. In Syrië traden prokapitalistische figuren en sectaire oppositiefiguren op de voorgrond, onder meer in de Nationale Raad van Syrië en het Vrije Syrische Leger. Dat gebeurde uiteraard met de even omvangrijke als hypocriete steun van reactionaire regimes uit de Golfstaten, Turkije en westerse imperialistische machten (Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS). Er was zowel financiële als materiële (wapens) steun.
De imperialisten zien Assad niet langer als een verdediger van hun belangen in de regio en proberen in te spelen op de ruimte die voor de contrarevolutie wordt gelaten door hun marionetten naar voor te schuiven. De Westerse imperialisten willen een nieuwe heersende kliek als veiligheidsmaatregel tegen de invloed van Iran in het conflict maar ook tegen een revolutionnaire ontwikkeling.
Wat begon als een volksopstand in Syrië slaat stilaan om in een burgeroorlog met een scherpe toename van het aantal sectaire conflicten die gevolgen hebben voor de volledige regio. In Libanon waren er al vergeldingsacties tussen voor- en tegenstanders van Assad. De arbeiders, jongeren en armen betalen een hoge tol voor al dat geweld. Er vielen naar schatting al minstens 20.000 doden, honderdduizenden anderen zijn het land ontvlucht.
Hoe zal het nu verder gaan?
Het regime heeft de controle over grote delen van het land verloren. De val van Bachar Al’Assad lijkt een kwestie van tijd te zijn. Het feit dat steeds meer militaire en diplomatieke figuren overlopen, geeft de indruk van een trage ineenstorting van het regime. Hoewel het momenteel niet waarschijnlijk is, kan een paleisrevolutie evenmin worden uitgesloten.
De val van Assad mag dan slechts een kwestie van tijd lijken, het einde van het verwoestende conflict in Syrië is veel minder in zicht. De westerse imperialistische en de regionale machten steunen momenteel vooral op het VSL en de operaties van milities. Dat is een poging om geen interventie zoals in Libië te moeten doen, een dergelijke operatie ligt in Syrië immers veel moeilijker gezien de omvang en de samenstelling van de bevolking en de kracht van het Syrische leger.
Heel wat Westerse leiders vrezen dat de huidige strategie zal leiden tot een Pyrrusoverwinning, waarbij Assad wel verdwijnt maar er tevens een onhandelbaar moeras van langdurige sectaire conflicten overblijft. Dat zou bovendien regionale gevolgen hebben. De kapitalistische machten zijn alleszins niet in staat om democratie of een verbetering in de levensstandaard te brengen. Dat zal niet gerealiseerd worden met een interventie zoals in Libië maar ook niet door steun aan corrupte milities.
De arbeidersbeweging moet de strijd in handen nemen
In Egypte en Tunesië werd aangetoond dat eengemaakt verzet van de arbeiders, jongeren en armen de repressie kan stoppen en zelfs tot het einde van de dictatuur kan leiden. In Syrië staan de massa’s voor het gevaar van een bloedige burgeroorlog. De arbeidersbeweging is de enige kracht die dat kan voorkomen door te bouwen aan arbeiderseenheid boven iedere religieuze of etnische verdeeldheid die vandaag wordt aangewakkerd door de imperialisten en de kliek rond Assad. De arbeidersbeweging staat voor een enorme opgave, maar er is geen gemakkelijkere weg.
Het revolutionaire proces is ook in andere landen in de regio niet afgelopen. Een nieuwe opleving van massa-strijd die tot overwinningen leidt, kan een groot effect hebben. Sinds de val van Moebarak is de arbeidersbeweging zich in Egypte bijzonder sterk aan het organiseren. Dat is van cruciaal belang en het kan een belangrijke rol spelen in verdere ontwikkelingen, zelfs indien vandaag de Moslimbroeders en de Hoge Raad van Strijdkrachten nog vooraan op het toneel staan. De verkiezing van een nieuwe strijdbare leiding voor de Tunesische UGTT kan ertoe leiden dat deze vakbondsfederatie de massa’s kan organiseren in stakingsdagen en het vertrouwen van de arbeidersbeweging in haar kracht om het systeem omver te werpen kan vestigen.
Er is nood aan een socialistisch programma waarbij de belangen van alle werkenden, jongeren en armen worden verenigd, waarbij democratische eisen worden verbonden met eisen rond arbeids- en levensvoorwaarden en waarbij wordt opgekomen voor arbeidersbeheer en –controle op de economie. Met zo’n programma en een strijdbare arbeidersbeweging is het mogelijk om tirannen en imperialisten te verjagen.
Artikel door Baptiste (Waver)