Wereldcongres van het CWI. Toenemende spanningen in Azië
De ontwikkelingen in Azië de afgelopen twee jaar verliepen anders dan in Europa en de VS. De rol van China in de regio, en in mindere mate van India, heeft een groot deel van de regio afgeschermd tegen het ergste van de wereldwijde recessie. Er was een grotere groei dan in de ontwikkelde Westerse kapitalistische economieën. Maar dit betekent niet dat de economische crisis geen gevolgen heeft, de regio is gewoon op een andere wijze getroffen. Er zijn een aantal factoren waardoor Azië in die positie is terecht gekomen.
De discussie op het Wereldcongres werd ingeleid door Clare Doyle en afgerond door Peter Taaffe, beiden van het Internationaal Secretariaat van het CWI.
De enorme stimulusmaatregelen die China in 2009 in haar economie heeft gepompt, heeft geleid tot een aantal infrastructuurprojecten, leningen aan bedrijven,… Dit verliep vrij gecontroleerd omdat de staat nog altijd de controle heeft over de banken en de financiële sector.
Doorheen de regio werden volledige economieën meegesleept door de kracht van de Chinese groei waardoor er nood was aan grondstoffen en half afgewerkte goederen voor de industrie. De handel van Maleisië binnen het ASEAN (Association of South East Asian Nations) is meer dan verdubbeld en vormt de basis voor de economische groei van 7% in dat land. Die groei is een uitdrukking van de economische heroriëntatie van Maleisië in de richting van China.
De snelle groei van China blijkt ook uit de vergelijking met Australië dat samen met Japan de sterkst ontwikkelde economie van de regio kent. Twintig jaar geleden was Japan de grootste economie van de regio en volgde Australië met een economie die ongeveer even groot was als de Chinese. Vandaag is China wereldwijd de tweede economie na de VS en volgend jaar kan het de grootste industrienatie worden, daarmee zou het slechts het derde land zijn dat in de kapitalistische geschiedenis deze positie inneemt. Deze snelle economische ontwikkeling heeft belangrijke gevolgen voor de geopolitieke verhoudingen in de regio en de wereld.
De dominante rol van de VS in de regio werd meer dan veertig jaar niet betwist. China aanvaardt niet dat deze dominantie op dezelfde wijze wordt voort gezet, maar de militaire macht van de VS wordt niet op een directe wijze betwist. De Chinezen ontwikkelen wel hun leger en in het bijzonder de onderzeevloot waarmee het in de Stille Oceaan een rol kan spelen. Het kan in deze regio leiden tot no-go zones voor de VS. De Amerikaanse minister van defensie, Robert Gates, heeft daar al voor gewaarschuwd. Maar de VS zal niet zomaar aanvaarden dat het uit de regio wordt weg geduwd.
Een openlijke oorlog is niet aan de orde van de dag omwille van een aantal redenen. Maar er zijn wel een aantal “hot spots” waar conflicten kunnen ontwikkelen en de belangen van de VS en China meer openlijk tegenover elkaar stellen. Noord-Korea geniet nog steeds enige steun vanuit China en vormt een potentieel conflictgebied, dat werd recent nog erg duidelijk met de militaire operaties rond een eiland in het noorden van Korea. Noord-Korea blijft een uitzonderlijk onvoorspelbaar element in de constellatie van de krachten in de regio. Het is moeilijk te voorspellen hoe dit regime verder zal ontwikkelen en welke richting het zal uitgaan. Het is mogelijk dat het regime nog even stand houdt, maar het kan even goed tot een implosie komen waarbij er van bovenaf een eenmaking van Noord-Korea en Zuid-Korea wordt opgelegd en dit onder toezicht van China en de VS. Het is moeilijk te zeggen hoe het zal ontwikkelen. Ook andere landen zitten in een moeilijke situatie met enerzijds een economische afhankelijkheid van China en anderzijds een militaire afhankelijkheid van de VS.
China en de VS
Er is niet alleen het belang van China, ook de VS heeft belangrijke en strategische investeringen in de regio. Er is de aanhoudende bezetting van Afghanistan met het conflict die steeds meer is uitgebreid tot in Pakistan en leidt tot een destabilisering die van groot belang is voor het VS-imperialisme. De mogelijkheid van een opsplitsing van Pakistan is reëel. Er zijn volledige gebieden die in de handen van de Taliban zijn gevallen en belangrijke steden zoals Karachi kennen heel wat onstabiliteit waardoor het land een permanente crisis kent. Het leger is de enige kracht die het land bij elkaar houdt. De regering van Zardari staat niet bepaald sterk en doet niets voor de arbeiders, de armen in de steden of de boeren. Ook tegenover de gevolgen van de overstromingsramp was het regime niet in staat om een ernstig antwoord te bieden. De politieke islam kan een zekere vooruitgang boeken door zelf liefdadigheid te organiseren. Wij gaan daar tegen in en organiseren honderdduizenden vakbondsleden in een nieuwe vakbondsfederatie waarmee hulp werd georganiseerd na de overstromingen, maar ook verzet tegen het regime.
De economische mogelijkheden als gevolg van de Chinese groei zijn een belangrijk gegeven in de regio. Indien het tot een correctie komt van de oververhitte vastgoedmarkt in China, dan zal dit ook in de rest van de regio gevolgen hebben. Nu kijken investeerders en speculanten uit naar snelle winsten als gevolg van investeringen in vastgoed. Er zijn volledige wolkenkrabbers die er leeg blijven bijstaan omdat wordt gehoopt op prijsstijgingen vooraleer er wordt verkocht. De Chinese vastgoedmarkt is zowat drie keer zo groot als het Chinese bbp. Dat is een grotere proportie dan wat in Japan het geval was voor de neergang van de jaren 1990 of voor de ineenstorting van de Amerikaanse huizenmarkt in 2007. Daarbovenop staat China onder een grote druk om de munt te herwaarderen. Die boot wordt voorlopig afgehouden door het regime, maar het toont dat er factoren zijn die de Chinese groei kunnen ondermijnen.
De belangrijkste factor die wordt onderschat door de commentatoren is de rol van de arbeidersklasse in China en het potentieel van een sociale uitbarsting dat vandaag al onder de oppervlakte aanwezig is. De repressie tegen de arbeiders en jongeren en het aanhoudende gebrek aan democratie vormen een uitdrukking van de angst van het Chinese regime. Psychiatrische ziekenhuizen worden vol gepropt met politieke gevangenen. Heel wat van deze “patiënten” zijn in feite gewone Chinezen die naar Peking trokken om er een petitie te overhandigen, een oude traditie in China. De aanhoudende repressie op het internet zorgt ervoor dat er nu een grote Chinese firewall tot stand komt. Maar zelfs tegen deze achtergrond is er constant protest en verzet. Een recent voorbeeld was het feit dat een schoolkantine door leerlingen totaal werd vernietigd omdat een prijsverhoging werd opgelegd. Het regime antwoordde met het herstellen van de orde door de oude prijs opnieuw op te leggen, er werd voor gekozen om niet tegen de leerlingen in te gaan. Dat is een uitdrukking van het feit dat het regime bang was dat dit zou leiden tot nog meer protest.
India
China is niet de enige rijzende ster in Azië. Ook India kende een snelle groei van meer dan 8% en begint nu een grotere rol in de regio te spelen. De Amerikaanse investeringsbank Morgan Stanley ziet India als een nieuwe “mirakeleconomie” die mogelijk de Chinese groei kan voorbijsteken in de komende vijf jaar. Er wordt van uitgegaan dat de stedelijke bevolking van India tegen 2030 zal verdubbelen en dat zal een grote arbeidsreserve met zich meebrengen. Deze vooruitzichten door kapitalistische commentatoren houden echter geen rekening met een aantal cruciale elementen, zoals het gebrek aan mogelijkheden van winstgevende investeringen en de beperkte mogelijkheden om productieve arbeid in te zetten. De Indische infrastructuur is totaal niet in aangepast aan een vorm van Chinese industrialisatie. De overheidstussenkomsten in China waren van fundamenteel belang om de groei mogelijk te maken. Dit ligt anders in India waardoor een gelijkaardige ontwikkeling niet waarschijnlijk is.
Het potentieel van de totstandkoming van een grotere interne markt is nog minder groot in India dan in China. Er wordt veel gesproken over de opkomst van een Indische “middenklasse”, maar deze is nog steeds kleiner dan de middenklasse in Sri Lanka en Pakistan. Om alsnog over een middenklasse te kunnen spreken, gaan sommigen over tot een erg brede definitie: al wie een telefoon, kleurentelevisie en een gemotoriseerd vervoersmiddel heeft, zou tot de middenklasse behoren. Dit betekent dat een gewoon werkend gezin met een inkomen van 145 dollar per maand bij de middenklasse wordt gerekend terwijl het om arbeiders gaat. Maar dan nog blijft de vaststelling dat 850 miljoen mensen in India geen enkele koopkracht hebben en in extreme armoede leven. Dat wordt nog aangescherpt met het recente corruptieschandaal dat bekend werd en waardoor de buitenlandse investeringen zelfs zijn afgenomen.
Er ontstaat spanning tussen India en China. In Sri Lanka proberen beide landen een invloedssfeer op te bouwen doorheen economische hulp. In het noorden van Sri Lanka wordt door India geïnvesteerd. Er worden Indische arbeiders mee gestuurd om energiestations en andere infrastructuur te ontwikkelen. In het zuiden is China een grote nieuwe haven aan het bouwen om een commercieel centrum op te bouwen. Ook in het onstabiele Nepal, een land dat dooreen werd geschud door protest van de arbeiders en boeren, proberen China en India hun invloed te versterken.
Onopgeloste nationale kwesties
Zowel in China als in India zijn er heel wat onopgeloste nationale kwesties. In India wordt het probleem van Kasjmir bijzonder acuut. Daar is een soort van intifada ontstaan. De bevolking van het door India bezette gedeelte van Kasjmir is beginnen protesteren en voert strijd tegen de brutale repressie door het Indische leger. Er is een avondklok, democratische rechten worden niet erkend, er is willekeurig optreden van de politie,… en dat allemaal leidt tot ongenoegen en een afkeer tegenover het regime. Steeds meer wordt de slogan “noch India noch Pakistan” opgenomen, de steun voor een onafhankelijk Kasjmir neemt toe. Wij verdedigen het idee van een nationale grondwetgevende vergadering waarmee deze doelstelling kan worden geconcretiseerd.
In Sri Lanka is het probleem van de rechten van de Tamilbevolking nog groter geworden sinds het bloedige einde van de burgeroorlog met de fysieke uitschakeling van de Tamil Tijgers. De regering van Rajapakse is steeds meer een dictatuur, nu laat de grondwet al toe dat Rajapakse voor onbepaalde duur president kan blijven. De rechten van de Tamils zijn zo goed als onbestaande, er is een Singalese kolonisatie van het noorden aan de gang. Er worden Singalese scholen opgezet, straatnamen worden veranderd, er worden boeddhistische tempels gebouwd, soldaten van het regeringsleger krijgen grond om zich in het noorden te vestigen. De democratische rechten van de Tamilbevolking vormen een belangrijk thema voor de United Socialist Party (CWI in Sri Lanka), de USP komt op voor eengemaakt verzet van arbeiders en armen doorheen het hele land.
De economische groei in de regio heeft de grote meerderheid van de bevolking niets opgeleverd. Ondanks de economische groei wordt in Maleisië bijvoorbeeld bespaard op de subsidies voor brandstof en voedsel voor de bevolking. De economische problemen in Japan houden aan met een derde van de bevolking die nu in precaire jobs zit. Het beeld van economische problemen is dominant van Pakistan tot Thailand, de Filippijnen en Indonesië. Geen enkele regering in de regio heeft een stabiele basis. Er is een mengsel van repressie, omkopen van arbeidersleiders en een gebrek aan alternatief. Onder de oppervlakte wordt een explosieve cocktail voorbereid. De rol van China heeft de economische crisis wat uitgesteld, maar zelfs dan nog is de greep van de heersende elites erg fragiel. De krachten van de marxisten groeien aan, we zullen een steeds belangrijker rol spelen in de strijd van de arbeiders, jongeren en armen in de regio.
