Fortis wordt “genationaliseerd”. Belastinggeld opgevorderd door regering en financiekapitaal. Voor koopkracht nog altijd geen geld

4 miljard euro is de winst die de aandeelhouders van Fortis boekten in het jaar 2007. 4,7 miljard euro is het bedrag dat deze aandeelhouders van de Belgische belastingbetaler in 2008 toegestopt krijgen om hun bedrijf, opgebouwd via ons spaargeld en de arbeid van de vele Fortis-werknemers, te vrijwaren van een faillissement nadat de eigenaars wat te wild tekeer gingen in het casino van het wereldkapitaal.

Want, zo gaat hun logica, als de belastingbetaler nu niet tussenkomt zouden de grote aandeelhouders niet alleen hun eigen investeringen verliezen, ze zouden in hun val ook hun collega’s van andere banken en bedrijven kunnen meesleuren. De kleine aandeelhouders die hun spaargeld dreigen te verliezen, de belastingbetaler en de gewone Fortis-werknemers zullen de echte verliezers zijn in dit verhaal.

De regering hoopt met een snelle interventie de crisis te kunnen bezweren. We hebben Leterme en co nog nooit zo efficiënt zien werken. 5 minuten, meer hadden ze dit weekend niet nodig om de grote heren van het Belgisch financiekapitaal te hulp te schieten. De reactie van de beleggers lijkt niet overtuigend. Op maandagmiddag stonden de Fortis-aandelen opnieuw 4% lager, op 5 euro per aandeel, en kelderden ook de Dexia-aandelen met 25%. Geen nood echter, minister Reynders liet al verstaan dat ook indien Dexia in de problemen komt, de regering voor de nodige middelen zal zorgen. 2 keer raden waar de middelen vandaan zullen komen.

Als er dan toch 4 miljard euro nodig is, waarom vraagt men de aandeelhouders hun excessieve winsten van de vorige jaren niet terug? Of de buitensporige toplonen van het management? In 2006 bedroeg de jaarwinst van Fortis 5,443 miljard euro. Ze betaalden daar 19,9% belastingen op, de helft van wat de overgrote meerderheid van arbeiders betaalt. Waarom moet de kleine man opdraaien voor de follietjes van de superrijke kapitalistische klasse?

En toen was er … geld

4,7 miljard euro. Dat is het bedrag dat de Belgische overheid uit de hoed tovert om samen met de Nederlandse (4 miljard euro) en Luxemburgse regering (2,5 miljard euro) de Fortis-bank van de ondergang te redden.

Anderhalf jaar lang leek deze regering niet in staat tot regeren, zelfs wanneer een groot deel van bevolking om hulp riep om de koopkracht te redden. Honderdduizenden staakten en betoogden dit jaar voor meer koopkracht. De regering had echter geen middelen, en was druk in de weer met de zoveelste aflevering van de communautaire soap waar de bevolking geen boodschap aan heeft. Wat een contrast met de snelheid waarmee dit weekend de voltallige regering, Leterme en Reynders op kop, samen met hun collega’s uit Nederland en Luxemburg, Juncker van de ECB en Coene van de Nationale Bank, met een reddingsplan op de proppen kwam van 4,7 miljard euro – oftewel 2.000 euro per gezin met 2 kinderen.

Eensklaps wordt het verwachte begrotingstekort bij ongewijzigd beleid voor 2009 (5,5 miljard euro) reeds dit jaar geboekt. Wedden dat besparingen in onze sociale zekerheid en op onze dienstverlening noodzakelijk zullen zijn? Tenzij we natuurlijk een staaltje creatief boekhouden zullen voorgeschoteld krijgen, zoals de Paarse regeringen het zo mooi konden.

Nationalisatie of staatsinterventie toont failliet neoliberalisme

De interventie van de staat in de economie lijkt in contradictie met de logica van de neoliberale ideologie. Deze propageerde sinds de jaren ’80 met Thatcher en Regan als voorhoede, een afbouw van de welvaartsstaat, openbare diensten en de staat tout court. Handelsbeperkingen en inmenging van de staat in de economie moesten worden teruggedrongen. Diegenen die de staat naar de verdoemenis hielpen, zijn nu de eersten om bij diezelfde staat te gaan aankloppen omdat hun constructie op instorten staat. Het kapitalisme kan in de huidige crisis enkel gered worden wanneer de staat en haar instrumenten alle hens aan dek roepen. In hun poging sociale stabiliteit te behouden en massale revoltes van de bevolking tegen te gaan, zal men beroep doen op net die recepten die ze zelf zo hebben verguisd. Als het om het redden van hun systeem gaat, moeten ideologische principes even wijken. Het drukt weinig overtuiging uit in de superioriteit van hun neoliberaal systeem.

Hun systeem faalt. Waarom betalen wij de rekening?

In De Morgen wordt direct een kanttekening geplaatst bij de zogenaamde nationalisatie. De drie regeringen zullen slechts 49% van de aandelen verwerven en “vermoedelijk gaat het om een tijdelijke nationalisatie en is het de bedoeling het aandeel in Fortis opnieuw te verkopen zodra de situatie zich stabiliseert”.

Linkse Socialisten willen de nationalisatie van alle banken en andere financiële instellingen, niet enkel diegenen die struikelen. Wij willen geen korte termijn nationalisatie die enkel geld van onze belastingen in falende banken stopt om nadien, als de economie weer gezonder, is opnieuw te privatiseren.

Wij willen dat deze instellingen permanent publieke eigendom worden onder democratische controle, in het belang van de gemeenschap. Want laat het duidelijk zijn dat de huidige staatsinterventie enkel dient om het kapitalistische kaartenhuis recht te houden en niet de eerste stappen zijn om de cruciale sector van het bankwezen in overheidshanden te brengen.

De stinkend rijke financiers en speculanten die deze crisis hebben veroorzaakt, halen nog steeds hun voordelen binnen. De topmanagers van de Amerikaanse banken die werden gered door de overheid werden huiswaarts gestuurd met gouden handdrukken die miljoenen dollars bedroegen. Ook bij Fortis zullen deze rijkelijk worden beloond.

Wereldwijd zullen honderdduizenden gewone werknemers in de financiële sector hun job verliezen. Voor hen zal er geen gouden handdruk van af kunnen. Ook in de reële economie zullen miljoenen jobs verloren gaan en mensen in de werkloosheid en de daarmee gepaard gaande miserie terecht komen. Reeds 2.000 jobs werden dit jaar geschrapt in de textielsector in België. De huidige crisis is de perfecte aanleiding om te herstructureren of de productie te “heroriënteren” naar die landen waar de lonen lager liggen. Toen men hier kon profiteren van de geschoolde arbeidskrachten, geschoold via publieke middelen, werden de winsten geïncasseerd. In crisisperiodes worden werknemers als afval op straat gezet om elders hun winsten te kunnen behouden. Geen enkele traditionele politicus heeft toen het idee van nationalisering geopperd. Neen, dit instrument is er niet voor het redden van de job van de gewone man/vrouw. Neen, die staatsinterventie is er enkel voor de geprivilegieerde kapitalisten van dit land.

Het is deze winstzucht en de anarchie van de vrije markt die de oorzaak zijn van de economische crisis die de hele wereld de komende jaren over haar heen zal krijgen. Enkel een einde maken aan dit kapitalistisch systeem kan een oplossing bieden voor de slachtoffers.