De Israëlische bezetting van Libanon
Terwijl er uiteraard belangrijke verschillen zijn tussen de huidige situatie in Irak en die in Libanon na de Israëlische invasie in 1982, geeft die bezetting wel aan hoe de situatie kan ontwikkelen in het door de VS bezette Irak.
De invasie van Libanon gebeurde tegen de achtergrond van een brutale burgeroorlog die begon als een revolutionair klassenconflict maar ontwikkelde langs etnische en religieuze tegenstellingen tussen Christenen en Moslims, de Druze en Palestijnse bevolkingsgroepen.
De Palestijnen waren noodgedwongen naar Libanon gevlucht na hun brutale uitwijzingen uit Jordanië tijdens de “Zware septembermaand” in 1970. De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) onder leiding van Yasser Arafat had geen programma van klassenstrijd om de Libanese arbeiders te verenigen in de strijd tegen het kapitalisme. De PLO beperkte zich daarentegen tot het naar voor brengen van nationale eisen voor de Palestijnen. De PLO was ook afhankelijk van financiële steun van rotte regimes zoals die van Saoedi-Arabië en Koeweit.
President Assad in Damascus vreesde dat de burgeroorlog in Libanon zou uitbreiden tot Syrië en verhinderde in de praktijk dat er binnen Libanon een Palestijnse staat zou komen door het sturen van troepen naar het land.
Er waren spanningen tussen de Sjietische bevolking in the zuiden van Libanon en de Palestijnse milities die gezien werden als een soort bezettingsmacht. De Sjieten kenden grote armoede en waren niet betrokken bij de politieke macht en daarnaast ook niet betrokken bij de poging van de PLO om een staat in de staat op te zetten vanuit de zuidelijke dorpen die het gebruikte voor aanvallen op Israël.
Toen Israël het land binnenviel waren er aanvankelijk heel wat Sjieten die positief stonden tegenover de bezetters, die aanzien werden als bevrijders.
Brutale bezetting
De bezetting – onder de codenaam “Vrede in Galilea” – was een plan opgemaakt door de toenmalige Israëlische defensieminister, Ariel Sharon (de huidige premier) en premier Menachem Begin. Het belangrijkste doel van de bezetting was de vernietiging van de PLO bases in Libanon en het aanpakken van de politieke invloed van de PLO zodat Israël sterker zou staan bij haar intimidatie van de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook.
De omvang en de brutaliteit van de Israëlische bezetting leidde tot enorme woede en verzet. Er vielen zo’n 18.000 doden en 30.000 gewonden en ongeveer 500.000 tot 800.000 mensen werden dakloos tijdens de eerste drie maanden van de bezetting.
En toen kwam het verschrikkelijke bloedbad in Chabra en Shatila, Palestijnse vluchtelingenkampen waar 3.000 mannen, vrouwen en kinderen letterlijk afgeslacht werden door de rechtse christelijke Falange milities met goedkeuring van Ariel Sharon.
In het zuiden werd door de bezettingsmacht een militia opgezet om de Sjietische dorpen te plunderen. Het leger begon ook met het gevangennemen en martelen van Sjieten. Dat gebeurde in notoire gevangenissen zoals die van Khiam, die geleid werden door veiligheidsagenten van het Israëlische leger.
Dit gaf de aanleiding voor de beweging van de Iraanse iman Mousa Sadr om steun te winnen voor het Sjietisch verzet en het gaf ook aanleiding tot het opleven van de Hezbollah guerilla en het plaatsvinden van tal van zelfmoordaanslagen.
Eén van de eerste doelwitten was het gebouw van de Israëlische legerleiding in Tyre. Dit was een doelwit om aan te tonen dat het Israëlische leger niet onoverwinbaar was en dat verdere aanvallen zouden leiden tot een hoge dodentol onder de Israëlische troepen.
Een poging van Israël om een bevriende staat op te zetten in Libanon onder leiding van Bashir Gemayel (van de Falange militie) mislukte nadat Gemayel omkwam bij een bomexplosie in zijn hoofdkwartier.
Troepen weggedreven
De dodentol onder de Israëlische troepen en de aangebrachte ravage, in het bijzonder de gebeurtenissen in Chabra en Shatila, hadden geleid tot massale anti-oorlogsprotesten in Israël. Op een bepaald ogenblik was 90% van de bevolking tegen de oorlog. Er was in Tel Aviv een betoging met 400.000 deelnemers, waaronder ook soldaten.
De druk van zowel de aanvallen van de Hezbollah als de groeiende anti-oorlogsbeweging in Israël zorgden ervoor dat Begin en zijn defensieminister Sharon moesten ontslag nemen en dat de Israëlische troepen zich moesten terugtrekken tot een bufferzone in het zuiden van Libanon. 18 jaar na de invasie verlieten de Israëlische troepen het land.
Ook de troepen van de VS, Frankrijk en Italië die gestuurd werden als tegengewicht voor de door de Sovjetunie gesteunde Syrische troepen, werden eveneens uit het land weggedreven. Een belangrijk element daarbij waren de zelfmoordaanslagen op de Amerikaanse en Franse militaire bases. Daarbij kwamen meer dan 300 militairen om. Bij een bomaanslag op de VS-ambassade vielen 63 slachtoffers.
Vandaag in Irak worden de bezettingstroepen van de VS en Groot-Britannië meer en meer geconfronteerd met onrust bij de lokale bevolking. Het neerschieten van 15 protesterende Iraki’s in Fallujah en het neerschieten van een gelijkaardig aantal betogers in de noordelijke stad Mosul, doen de woede toenemen. Een aantal Sjietische religieuzen waarschuwden de VS reeds voor de gevolgen van een lange bezetting. Voor veel Sjieten is het duidelijk: de bezetters moeten het land uit, of ze zullen geconfronteerd worden met een Sjietische opstand.
Tijdslijn:
