Europees verzet nodig. Naar een Europese algemene 24-urenstaking!

De internationale actiedag van de Europese vakbonden op 29 september kan een belangrijke gebeurtenis worden voor de arbeidersbeweging en voor het CWI. Op deze dag zullen er gezamenlijke acties, protestbetogingen en algemene stakingen zijn. Dit kan het continent dooreen schudden. De kapitalistische regeringen van Europa willen hun brutale besparingswoede verderzetten met een harde aanval op de werkenden. Het doel van de regeringen is om hun broodheren te dienen: de internationale markten. De internationale actiedag van 29 september kan de kracht van de arbeiders tonen.

Internationaal offensief van besparingen

De ergste crisis van het kapitalisme sinds de jaren 1930 blijft verder gaan. Nadat ze eerste triljoenen euro’s aan de banken en de financiële sector hebben gegeven om deze van een ondergang te redden, zijn de regeringen in Europa en de rest van de wereld de afgelopen periode overgegaan tot een beleid om de kost van de reddingsoperaties en van de crisis in het algemeen op de schouders van de meerderheid van de bevolking af te wentelen. Er werden een reeks harde besparingsmaatregelen en zure begrotingen opgelegd. De toename van de overheidsschulden is het resultaat van de beslissingen van de neoliberale regeringen om de banken en de financiële sector te redden en telkens opnieuw iedere vraag vanuit die hoek te beantwoorden met vers geld. Nu stellen alle regeringen dat ze geen keuze hebben en wel moeten overgaan tot forse besparingen op de sociale zekerheid en tot aanvallen op de lonen en arbeidsvoorwaarden.

Wij hebben steeds gesteld dat deze crisis het onvermijdelijke resultaat is van de aard van het kapitalistische systeem dat steeds opnieuw tot crisissen leidt. Het anarchistische en cyclische karakter van het kapitalisme leidt onvermijdelijk tot crisis en de massale economische afbouw die we vandaag zien. Het CWI heeft uitgelegd dat de retoriek van het kapitalistische establishment over een “herstel” in landen als Duitsland geen antwoord biedt op de fundamentele problemen van een afname van de vraag en de investeringen. Deze problemen worden overigens versterkt door de besparingsmaatregelen van de kapitalistische regeringen en door de aanhoudende ontwikkeling van massale werkloosheid. Dit zet de koopkracht van de arbeidersklasse verder onder druk. Elk herstel in de Europese en de wereldeconomie zal hoogstens een zwak herstel zijn dat tijdelijk is terwijl de dreiging van een “dubbele dip” steeds aanwezig blijft.

Het besparingsproces werd op gang getrokken door de Griekse schuldencrisis. De besmetting van deze crisis maakte dat de regeringen in Spanje, Portugal en elders wanhopig probeerden om het juk van de internationale kredietkantoren en andere instellingen van speculatie onderuit te geraken. Die instellingen hadden hun Griekse collega’s tot het bankroet geleid. Hierdoor werd de duistere en inhalige rol van de internationale markten meer zichtbaar voor iedereen. De markten hebben een beslissende rol gespeeld om de patroons en regeringen tot hun eisen van een harder, sneller en brutaler besparingsbeleid te brengen. Zo’n beleid moet de aandacht afleiden van de speculatie op obligaties en schulden. De wil om de inhalige markten te “kalmeren” en te “plezieren” is een centrale doelstelling geworden van de rechtse regeringen (met inbegrip van de voormalige sociaal-democratie) van Griekenland en Spanje tot Frankrijk en Groot-Brittannië.

De aanvallen die doorheen het hele continent worden doorgevoerd zijn vaak de ergste besparingsmaatregelen die ooit worden opgelegd. De Griekse regering van PASOK is bereid om alles aan te pakken in “ruil” voor een “redding” door de Europese Centrale Bank en het IMF. Het Griekse beleid betekent een drastische aanval op de al verarmde Griekse bevolking. In Spanje en Portugal zijn er voorstellen om de wettelijke pensioenen met 30% tot 50% te laten dalen, de lonen in de publieke sector met 25% tot 30%. De Spaanse regering van Zapatero wil de lonen en pensioenen in de publieke sector aanpakken en daarnaast nog eens 55 miljard euro besparen. In Portugal krijgen de arbeiders nu al de laagste lonen van Europa (met een minimumloon van slechts 475 euro per maand). De arbeiders in de openbare sector botsen op een loonbevriezing gedurende vier jaar en een verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar.

De afgelopen maanden is duidelijk geworden dat het sociale bloedbad niet beperkt blijft tot de zogenaamde PIGS-landen (Portugal, Ierland, Griekenland en Spanje). De Britse regering van Conservatieven en Liberal Democrats (“ConDem”) heeft eveneens een besparingsplan op tafel gelegd waarbij hard wordt gesnoeid in sociale zekerheid en waarbij tot 25% wordt bespaard in ieder onderdeel van de overheidsuitgaven. De Duitse regering van Angela Merkel wil de komende vier jaar 80 miljard euro besparen.

Dit is slechts een beperkt beeld van de situatie in Europa in de aanloop naar 29 september. De besparingen komen er in verschillende landen, maar op een verschillend ritme en met verschillende klemtonen. We zien wel dat er overal een nooit geziene golf van aanvallen van bovenaf komt en dat er ook steeds meer elementen zijn van een strijd van onderuit tegen de aanvallen.

Een strijdbare strategie is nodig

Griekenland werd het epicentrum van de ontwikkelingen in Europa. Het land werd niet alleen gekenmerkt door een quasi volledige ineenstorting van de overheidsfinanciën, maar ook door een golf van strijd met reeds zes algemene stakingen dit jaar. Deze ontwikkeling van strijd werd ook in de rest van het continent opgemerkt. Griekenland is een voorloper van wat er ook staat te gebeuren in andere landen. Er is een groeiende woede tegen de gevolgen van de crisis en de aanvallen. Dit sluimerende ongenoegen bereikt stilaan een kookpunt. Er waren al massale stakingen en betogingen in Frankrijk waar twee miljoen betogers de verdediging van de pensioenen opnamen. In Italië was er in juli een algemene staking tegen de regering. Op 16 oktober is er een belangrijke nationale betoging van FIOM, de strijdbare vakbond uit de metaalsector die de toon zet met een militante strategie tegen de aanvallen op de lonen en arbeidsvoorwaarden.

In Spanje waren er twee miljoen stakers tijdens de algemene staking van de openbare diensten in juli. In februari waren er massale betogingen die de regering dwongen om terug te komen op het plan om de pensioenleeftijd op te trekken. De situatie komt stilaan op een breekpunt, de druk van onderuit om beslissende en militante acties te ondernemen wordt oorverdovend. Op 29 september zal Spanje een eerste volledige algemene staking kennen als protest tegen de verwoestende crisis dat intussen heeft gezorgd voor vier miljoen werklozen en uit verzet tegen het asociale antwoord van de regering op die crisis.

In de meeste landen weigeren de meeste vakbonds’leiders’ om de strijd aan te gaan, vaak vormen ze een rem op de ontwikkeling van een degelijk antwoord van de arbeidersklasse op het besparingsoffensief. De Britse leiding van de TUC (vakbondsfederatie) weigert zelfs om een nationale betoging te houden tegen het hardste besparingsprogramma in jaren. De TUC-leiding weigert om een stem te geven aan het verzet onder de arbeiders tegen de aanvallen. De vakbondsleidingen werden wel onder druk gezet om net als in Duitsland te gaan naar regionale betogingen die kunnen worden aangewend als voorbereiding op een algemeen nationaal antwoord. Het is mogelijk dat we als gevolg van de rol van de vakbondsleiding op 29 september in een aantal landen (Duitsland, Ierland, Groot-Brittannië) slechts beperkte en vooral symbolische acties zullen zien.

Maar ook in deze landen komen de linkse socialisten op tegen de onefficiënte strategie van de conservatieve vakbondsleiders als antwoord op de aanvallen op de arbeiders en jongeren. We proberen een syndicale oppositie op te bouwen met een programma van militante actie. Britse CWI-leden in de leiding van de PCS-vakbond (Public and Commercial Services, ambtenarenbond) zetten druk op de TUC om actie te ondernemen. Indien de TUC dit weigert, zullen we van onderuit acties opzetten om arbeiders en vakbondsmilitanten te mobiliseren, desnoods zonder de vakbondsleidingen die niet mee willen.

In een aantal landen stelt de kwestie van een algemene staking zich nog niet, er zijn eerst verdere voorbereidende stappen nodig. Dat kan door te gaan naar massale betogingen (in een aantal landen mogelijk in het weekend om de omvang en de impact van de betogingen te maximaliseren). Dat kan een beeld geven van de potentiële kracht van massale actie en een eerste stap in de richting van militante actie met stakingen in de openbare diensten en algemene stakingen.

Solidariteit in actie omzetten. Voor een internationaal actieplan naar een Europese 24-urenstaking

In een aantal landen hebben de militanten al duidelijk gemaakt dat ze de strijd willen verder uitbreiden met algemene stakingen. In Portugal waren er verschillende stakingen en massale betogingen, op 29 mei kwamen 300.000 mensen op straat. Daar is de situatie rijp voor een algemene staking om de regering-Socrates te laten terugkomen op haar besparingsplannen en privatiseringen. Een enthousiaste oproep aan de Portugese arbeiders om hun Spaanse collega’s te vervoegen in een algemene staking van het volledige Iberische schiereiland zou ongetwijfeld een enorme respons krijgen en een belangrijke stap vooruit betekenen in het verenigen van arbeiders in acties over de grenzen heen. Militanten in Griekenland, waaronder de kameraden van Xekinima (het CWI in Griekenland), eisen ook daar dat de vakbonden de Spaanse arbeiders vervoegen met een algemene staking op 29 september. Ook in Frankrijk is er een roep naar een algemene staking na de twee ‘nationale actiedagen’ eerder dit jaar. Er is een stakingsdag voorzien op 7 september. Een volledig algemene staking van de publieke en private sector zou een belangrijke stap vooruit zijn in de strijd tegen de regering-Sarkozy.

Het CWI staat voor internationale solidariteit en strijd. In de huidige periode worden de crisis en de aanvallen gekenmerkt door een internationaal karakter. De onbekende heersers van de financiële markten en de speculanten eisen dat miljarden mensen miserie zouden kennen opdat hun systeem zou werken. Dat zijn allemaal elementen die de noodzaak van internationaal verzet naar voor brengen met een internationaal alternatief. Europarlementslid Joe Higgins nam eerder dit jaar het initiatief voor een internationale actieweek eind juni. Dit initiatief werd gesteund door de GUE (Verenigd Links) in het Europees parlement en het speelde een belangrijke rol in het populariseren van de kwestie van gecoördineerde internationale actie binnen de arbeidersbeweging en de linkerzijde.

Nationalisme

De dringende nood aan internationalisme van de arbeidersklasse wordt ook bevestigd door de pogingen van de kapitalisten om nationalistische en verdelende gevoelens te versterken. Dat moet de aandacht van hun brutale aanvallen afleiden. Zo was er de poging van de Franse regering om de aandacht voor de ontwikkelende beweging tegen haar aanvallen af te leiden door over te gaan tot een racistische campagne tegen migranten, in het bijzonder de Roma zigeuners. Het feit dat Sarkozy op 7 september een nieuw pakket van maatregelen tegen migranten wil laten stemmen – dezelfde dag als de vakbondsacties tegen de regering – maakt duidelijk dat er geen sprake is van toeval. Kapitalistische politici in Spanje proberen op een gelijkaardige wijze de moslims in het land te stigmatiseren. De regionale regering van Catalonië heeft – omwille van “veiligheidsredenen” – het dragen van een boerka verboden. Dat is een doorzichtige poging om de aandacht af te leiden van het protest van de Spaanse arbeiders tegen de besparingen.

De Griekse schuldencrisis toonde de beperkingen van Europese integratie op kapitalistische basis. Dat ging gepaard met een harde nationalistische campagne vanwege delen van het Duitse kapitalisme tegen de Griekse bevolking. In het zuiden van Europa probeerden verschillende elites (in Griekenland en Spanje bijvoorbeeld) om de verantwoordelijkheid af te schuiven op “buitenlandse speculanten”. Dat werd gebruikt om de eigen verantwoordelijkheid te ontkennen en niet te moeten antwoorden op de vraag waarom ze zelf de dictaten van het IMF en de markten uitvoeren. De arbeiders en jongeren in Europa worden aangevallen door zowel de nationale regeringen als de internationale markten en instellingen. Ze hebben veel meer gemeen met hun collega’s die in andere landen opkomen tegen hetzelfde sociale bloedbad, dan met hun “nationale” kapitalisten die even goed verantwoordelijk zijn voor de speculatie en winsthonger die heeft geleid tot de economische crash.

Actie uitbouwen

29 september kan een sterke indicatie vormen van de kracht van de georganiseerde arbeidersklasse die strijd levert over de nationale grenzen heen. Het moet een eerste stap zijn in de ontwikkeling van een internationaal actieplan. Het Europees Vakverbond (EVV) zag zich genoodzaakt om deze actiedag te houden als gevolg van de druk van onderuit. Een aantal vakbondsleiders zullen van de dag gebruik maken om wat “stoom af te laten” door middel van een eenmalige actie. Wij moeten er voor opkomen dat 29 september geen eenmalige aangelegenheid wordt met een parade in Brussel. Het moet een dag van actieve strijd vormen. De betogingen moeten een actief karakter hebben en bijdragen aan de uitbouw van een beweging.

Het CWI stelt voor dat er in de werkplaatsen, scholen en wijken bijeenkomsten worden gehouden om de strijd te bespreken en volgende stappen voor te bereiden. In Baskenland was er een geslaagde algemene staking op 29 juni nadat er in alle steden en dorpen dergelijke bijeenkomsten werden gehouden om de mobilisatie voor te bereiden. Naarmate de beweging in alle landen verder ontwikkelt, moeten we voorbeelden gebruiken om zelf ook te komen tot een democratische organisatie van onze strijd.

Stakingen en betogingen op 29 september moeten in het teken staan van de opbouw van een algemene 24-urenstaking in heel Europa. Dat zou het Europese kapitalisme op haar grondvesten doen daveren en het zou tevens het zelfvertrouwen en de vastberadenheid van de arbeiders en jongeren in de strijd tegen het besparingsoffensief aanscherpen. Internationale solidariteit en strijd tegen de miserie die het Europese kapitalisme in crisis ons aan te bieden heeft, is het enige alternatief.

• Neen aan de besparingen! Verdedig de openbare diensten en de pensioenen! Laat de bazen betalen voor hun crisis!
• Voor massale stakingen en protestacties op of rond 29 september! Voor een actieplan naar een Europese algemene 24-urenstaking!
• Voor een strijdbare arbeidersbeweging! Voor militante en democratische vakbonden en strijdbare arbeiderspartijen!
• Neen aan de dictatuur van de markt! Weg met de kredietagentschappen en het IMF! Stop de afbetaling van de staatsschulden aan de kapitalisten! Haal de rijkdom uit de handen van de superrijke speculanten! Nationaliseer de banken en de financiële sector onder democratische controle en beheer van de werkende bevolking!
• Neen aan massale werkloosheid! Voor een kortere arbeidsweek om het werk te verdelen zonder loonsverlies! Voor programma’s van massale publieke werken om sociaal nuttig werk te verschaffen aan miljoenen mensen!
• Neen aan het Europa van het patronaat en de markten! Voor een democratisch socialistisch Europa!

Wij staan voor de uitbouw van een internationale beweging tegen het patronale systeem dat in Europa en daarbuiten in crisis is omwille van de ineenstorting van de kapitalistische economie. We verzetten ons tegen de poging om de arbeiders en jongeren te laten betalen voor de crisis en stellen daarom de eis om de overheidsschulden niet af te betalen. Het argument van de overheidsschulden wordt immers gebruikt om miljoenen mensen een dalende levensstandaard op te leggen. Dat is vandaag reeds het geval in Griekenland, maar binnenkort ook in andere landen. De nationalisatie van de banken en de financiële sector onder democratische arbeiderscontrole en het breken van de macht van de beurzen moet verbonden worden aan een democratisch socialistische planning van de productie waarbij de sleutelsectoren van de economie onder de controle van de meerderheid van de bevolking staan. Dat kan de basis vormen opdat iedereen een degelijk leven kan leiden, het is de enige uitweg uit de huidige nachtmerrie van kapitalistische crisis en aanvallen.

We verzetten ons tegen de kapitalistische Europese Unie waarvan de beperkingen duidelijk zijn geworden. We staan voor een democratisch socialistisch Europa als een vrije federatie van gelijkwaardige naties. Dat kan de basis vormen om de Europese economieën effectief en democratisch te integreren en om de samenleving vooruit te brengen zodat een einde kan worden gemaakt aan de fundamentele problemen die zich vandaag stellen. Dat is een onderdeel van het vestigen van een socialistische wereld.