60ste verjaardag van de Chinese Volksrepubliek. Vieringen staan niet open voor “het volk”

De feestelijkheden naar aanleiding van de 60ste verjaardag van de Chinese volksrepubliek staan enkel open voor wie een toegangsticket heeft. Het feest wordt ten onrechte omschreven als de “grootste viering die de wereld ooit heeft gezien” (The Telegraph). Het regime zal de 60ste verjaardag van de volksrepubliek zo ver mogelijk van het “volk” dat het meent te vertegenwoordigen laten plaatsvinden. Artikel vanop chinaworker.info.

“Het is een Volksparade, maar je kan er beter thuis naar kijken op televisie tenzij je bij de paar gelukkigen behoort met een ticket voor de viering op het Tienanmen plein”, stelde de South China Morning Post in Hong (25 september). Er werden 180.000 tickets verspreid onder zorgvuldig uitgekozen gasten. Tien jaar geleden waren er nog 500.000 aanwezigen en 20 jaar geleden waren er meer dan een miljoen deelnemers aan het feest.

Met 74 miljoen partijleden in heel China, is het voor de heersende partij niet zo moeilijk om 180.000 betrouwbare figuren te vinden voor het feest. De beperkte aanwezigheid op het gebeuren is slechts één wijze waarop de heersende partij een strakke controle wil behouden over de verjaardag en hoe mogelijke protestacties worden vermeden. Inwoners van appartementen langs de centrale oost-west as van de stad, de Changan-laan, kregen te horen dat ze tijdens de feestelijkheden geen gasten mogen uitnodigen in hun huis alsook hun raam niet mogen openen en ook niet op hun balkon mogen verschijnen. De officiële reden is dat de militaire parade een aantal technologisch hoogstaande wapens zal tonen.

Verder wordt ook verwezen naar de dreiging van terrorisme met onder meer de Oeigoeren uit Xinjiang als mogelijke bedreiging. Het is echter duidelijk dat de uitzonderlijke veiligheidsmaatregelen, die nog verder gaan dan bij de Olympische Spelen van vorig jaar, er vooral op gericht zijn om politiek protest te vermijden. Het uitrollen van een spandoek of andere acties die gênant zijn voor het regime, mogen en zullen niet plaatsvinden. In een straal van 200 kilometer rond het Tienanmen plein zijn alle vliegende voorwerpen, inclusief speelgoed vliegers, verboden. Winkelcentra die normaal druk bezocht worden, zullen de deuren gesloten houden omwille van veiligheidsredenen. Er was het gerucht dat zelfs taxi’s werden voorzien van afluisterapparatuur om de veiligheid te beschermen, maar dat werd ontkend door het regime.

Op 1 oktober 1949 kondigde Mao Zedong de oprichting van de Chinese Volksrepubliek aan. Hij sprak voor twee keer zoveel toehoorders als er nu worden toegelaten op het feest voor de zestigste verjaardag. Mao verklaarde: “De Chinezen zijn opgestaan”. De Chinese revolutie maakte een einde aan het feodalisme en kapitalisme, er werden belangrijke sociale veranderingen doorgevoerd in alle belangrijke sectoren die onder gemeenschapscontrole werden geplaatst als onderdeel van een geplande economie. Het regime van Mao was gebaseerd op de boeren, maar was onder druk van de massa’s gedwongen om verder te gaan dan de oorspronkelijke bedoelingen. Het kwam tot een lokale versie van Stalins gedegenereerde bureaucratische regime in de Sovjetunie. Dit was geen socialisme maar stalinisme. Er kwam een industrialisering en werden grote stappen vooruit gezet op het vlak van onderwijs, gezondheidszorg,… Het waren evenwel niet de massa’s die de democratische controle op de samenleving uitoefenden, een kleine geprivilegieerde bureaucratie had alle beslissingsmacht in handen.

Mao’s opvolgers hebben op economisch vlak afstand genomen van het stalinisme door steeds meer elementen van het kapitalisme op te nemen. Het globale kapitalisme is erkentelijk hiervoor. Pepsi Cola is één van de grote Amerikaanse bedrijven die deelneemt aan de feestelijkheden rond 60 jaar Volksrepubliek. Het bedrijf brengt reclame op de Chinese televisie waarin het stelt: “Je bent altijd in mijn hart, leve China”. McDonalds kon niet achterop blijven en biedt promoties aan onder slogans als “krachtig China” en “China in verandering”. In het kader van de feestelijkheden krijg je bij een super-size maaltijd in de fastfoodketen een gratis glas van Coca Cola. En dan te denken dat het VS-imperialisme destijds zes miljard dollar uitgaf om de tegenstanders van Mao rond Tsjang-Kai Tsjek te bewapenen in de lange en bloedige burgeroorlog. Een jaar na de machtsovername in 1949 waren er nog discussies binnen de heersende elite in de VS over de mogelijkheid om een atoombom in te zetten.

Het Chinese regime wordt vandaag gekenmerkt door een aantal politieke en economische tegenslagen. Er was het meest ernstige etnische geweld in 40 jaar in de Westerse regio van Xinjiang maar ook de economische crisis heeft verregaande gevolgen: op een jaar tijd gingen 41 miljoen jobs in de industrie verloren. Vorig jaar waren er volgens de officiële cijfers maar liefst 100.000 “massa-incidenten”, de officiële term voor straatprotesten, rellen en stakingen. Het regime is steeds meer afhankelijk van groots opgezette evenementen om het imago op te poetsen. Het groeiende ongenoegen wil het bestrijden met een sterker nationalisme. Ook de feestelijkheden rond 60 jaar Volksrepubliek staan in dat teken. Voor het eerst in tien jaar komt er een militaire parade die 66 minuten zal duren en het hoogtepunt moet vormen van de feesten. “Het Chinese Volksleger wachtte op een goede gelegenheid om haar macht te tonen nu China zoveel territoriale ruzies heeft met buurlanden, nu was het goede moment aangebroken”, aldus Anthony Wong Dong van de International Military Association in Macau.

De militaire parade zal het met minder troepen moeten doen dan bij vorige parades. Er zullen zowat 8000 militairen opstappen, maar er zal meer materieel worden meegedragen om de technologische vooruitgang te belichten. Er zullen zowat 50 nieuwe wapens worden getoond die nooit eerder aan het publiek werden voorgesteld. Daaronder een nieuwe J-10 gevechtsvliegtuig of de laatste mobiele ballistische raketten die een bereik van meer dan 11.000 kilometer hebben. Defensieminister Liang Guanglie werd in de media aangehaald met de stelling dat de parade “het beeld zal brengen van een machtige kracht, een beschaafde kracht en een overwinnende kracht.” Dat staat allemaal ver af van het idee van een “volksleger” in 1949, dat een guerrillakracht was en niet zozeer een professioneel leger met sterke nadruk op de luchtmacht en de zeemacht.

De centrale regering heeft alle feestelijkheden op 1 oktober in de regio’s afgelast omwille van veiligheidsredenen. Er werd ook gesteld dat dit moest vermijden dat er teveel middelen werden uitgegeven aan feesten op een ogenblik dat de werkloosheid toeneemt. De huidige leiders van het meest bevolkte land ter wereld zullen pas opgelucht adem halen als de feesten rond 60 jaar Volksrepubliek zonder enig protest achter de rug zullen zijn. Een mooi in beeld gebracht feest van de heersende elite verandert echter niets aan het feit dat dit regime steeds meer gehaat wordt door bredere lagen van de bevolking naarmate de economische en politieke crisis dieper wordt.