Vernietig het kapitalisme… voor het de planeet vernietigt

1. Kapitalisme en milieu verzoenen? Mission impossible!

De laatste 30 jaar verhoogde de temperatuur op aarde tot het hoogste niveau ooit de laatste 12.000 jaar. Volgens de VN en het rapport Stern, genoemd naar een oude econoom en hoofd van de Wereldbank, zouden er 50 miljoen “ecologische vluchtelingen” kunnen zijn in 2010 en 200 miljoen in 2050, veroorzaakt door de stijging van het waterpeil, de groeiende woestijnvorming, etc. Tegelijkertijd zullen het aantal catastrofes, zoals die veroorzaakt door de orkaan Katrina (die 1.500 mensenlevens eiste en voor meer dan 120 miljard schade veroorzaakte), toenemen.

De maatregelen die getroffen worden zijn nochtans allesbehalve voldoende. Het Kyoto-protocol dekt slechts 3% van de maatregelen die moeten genomen worden om de opwarming van de aarde tegen te gaan… en zelfs dit wordt niet nageleefd! Zij die de maatschappij besturen, het patronaat en hun politieke lakeien, doen niets om tot een echte oplossing te komen. Hun prioriteit is en blijft de maximalisatie van hun winsten en dit ten koste van de bevolking. In dit kader is het enige wat ze doen het probleem verplaatsen, zo zien ze bijvoorbeeld nucleaire energie als alternatief op fossiele brandstof. Nochtans wordt er elk jaar 7000 ton nucleair afval geproduceerd zonder dat men weet wat de toekomstige generaties moeten aanvangen met deze bergen nucleair afval.

Men moet beroep doen op het geheel van maatschappelijke productiekrachten om propere energiebronnen te ontwikkelen, wat niet in tegenstelling staat tot een verzekerde toegang tot nutsvoorzieningen voor iedereen. In dit opzicht onderscheiden wij ons van héél wat “officiële” ecologisten wat betreft de vraag van verantwoordelijkheid. In het algemeen gaan zij namelijk niet verder dan het bekritiseren van één of meerdere kenmerken van het kapitalistisch uitbuitingssysteem maar zoeken niet naar de oorzaken van deze symptomen. In tegenstelling tot groeperingen zoals Greenpeace, die nochtans grondige analyses en aanklachten naar voor brengen, zoeken wij niet naar oplossingen binnen het hedendaagse systeem. Zonder het kapitalisme omver te werpen is iedere verregaande oplossing onmogelijk.

Het grootste deel van de ecologische activisten heeft het over het veranderen van de mentaliteit en de gewoonten. Dit moet weldegelijk gebeuren maar het is een utopie om dit op een massale schaal te verwezenlijken zonder komaf te maken met het kapitalisme en een maatschappij te stichten die de ontplooiing van ieder individu mogelijk maakt. Héél wat van deze te veranderen “gewoontes” zijn immers noodzakelijke behoeften: hoe schakel je bijvoorbeeld over van een vervuilende auto naar een niet vervuilende zonder de middelen ertoe? En iedereen kent wel situaties waarbij openbaar vervoer zonder twijfel veel te duur is, slecht toegankelijk en van slechte kwaliteit? Wij komen op voor een politiek die collectieve oplossingen stimuleert (bijvoorbeeld het ontwikkelen van beter publiek transport) en voor het afschaffen van ecotaksen die de gezinnen treffen in plaats van de producenten.

Aan de andere kant, zolang de traditionele media – of andere middelen voor het verspreiden van ideeën – in de handen blijven van de rijken die de planeet liever vervuilen dan hun aan hun winsten te raken, lijkt het ons onmogelijk om de mentaliteit op grote schaal te veranderen.

Om de mentaliteit te veranderen, moet men de maatschappij veranderen. Dit kan enkel en alleen door de werkende bevolking te mobiliseren – zij die produceren maar niets te zeggen hebben – tegen het systeem dat hen dag na dag uitbuit en het omver te werpen. In deze mobilisatie en acties is het cruciaal om sociale en ecologische eisen naar voor te schuiven. Maar een politiek van lobbyen richting de elite is inefficiënt: de strijd van arbeiders en jongeren is ons krachtigste wapen!

2. Welk programma ?

De wetenschap behoort aan iedereen, onze planeet ook !